تقسیم بندی گیاه شناسی جنس pyrus
تقسیم بندی گیاه شناسی جنس pyrus
جنس pyrus متعلق به زیر خانواده پوموایده یا دانه دارها (Pomideae) و از خانواده گل سرخیان می باشد.
حداقل 6 دورگ طبیعی و 3 دور گ مصنوعی بین گونه ای نیز تاکنون در این جنس شناسایی شده است.
گونه P. Communis L. گونه اصلی تجارتی این جنس در اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی، آسیای غربی، استرالیا و آفریقا است. این گونه به اشتباه به نام گلابی اروپایی نامیده شده است.
گونه P. nivalis Jacp در اروپا جهت تهیه شربت گلابی (Perry) کاربرد داشته و به گلابی پری (Perry pear) معروف است و سطح کشت بسیار محدودی دارد. در شرق آسیا گونه غالب تجاری گلابی، از گونه P. pyrifolia می باشد که به نام گلابی شنی ژاپنی معروف است. وجه اصلی تمایز گلابی های اروپایی از گلابی های آسیای شکل سیبی میوه، سطح عمدتا پوشیده از زنگار و فراوانی سلول های اسکلروئیدی در بافت میوه آنهاست. علاوه بر گونه های فوق، گونه P. ussuriensis Max (که دو رگ گلابی آسیایی با گونه P. ussuriensis می باشد) و P. bretschneideri Rehd نیز در شمال چین کشت و کار می شوند.
گونه های مختلف متعلق به جنس pyrus که تاکنون در تقسیم بندی های مختلف از آن نام برده شده است.
گونه های مختلف متعلق به جنس pyrus و پراکنش جهانی آن ها
|
ردیف |
نام گونه |
مناطق گسترش |
|
|
اروپایی |
|
|
1 |
P. communis L. |
غرب تا جنوب شرق اروپا، ترکیه و یورواسیا |
|
2 |
P. coucasia Fed. |
جنوب شرقی اروپا، یونان، ترکیه |
|
3 |
P. nivalis Jacq. |
مرکز و جنوب اروپا، جنوب غربی انگلستان، غرب فرانسه، اسپانیا، پرتغال |
|
|
حاشیه مدیترانه |
|
|
4 |
P. amygdaliformis Vill |
اروپای مدیترانه ای، آسیای صغیر و ایران |
|
5 |
P. elaeagrifolia Pall |
جنوب شرقی اروپا، روسیه، ترکیه |
|
6 |
P. syriaca Boiss |
تونس، ایران |
|
7 |
P. longipes Coss & Dur |
الجزایر |
|
8 |
P. gharciana Trab |
مراکش، غرب الجزایر |
|
9 |
P. mamorensis Trab |
مراکش |
|
|
آسیای میانه |
|
|
10 |
P. glatrra |
ایران |
|
11 |
P. sallicifolicca Pall |
شمال غربی ایران، شمال شرقی ترکیه، جنوب روسیه |
|
12 |
P. refelii Rehd |
جنوب مرکزی آسیا (افغانستان) |
|
13 |
P. pashia D. Den |
پاکستان، هندوستان، نپال |
|
|
شرق آسیا |
|
|
14 |
P. pyrifolia (Burm) Nak |
چین، ژاپن، کره، تایوان |
|
15 |
P. pseudopashia Yu |
شمال غربی چین |
|
16 |
P.. ussuriensis Maxim |
سیبری، منچوری، شمال چین، کره |
|
17 |
P. calleyana Doene |
مرکز و جنوب چین، ویتنام |
|
18 |
P. betulifatia Bunge |
مرکز و شمال چین، جنوب منچوری |
|
19 |
P. fauriei scheid |
کره |
|
20 |
P. hondocnsis kik & Nak |
ژاپن |
|
21 |
P. dimorphophylla Mak |
ژاپن |
|
22 |
P. kawokmii hayata |
تایوان، جنوب شرقی چین |
مناطق گسترش و خصوصیات گیاه شناسی جنس Pyrus در ایران
تعداد گونه های متعلق به جنس Pyrus در ایران 12 عدد است.
|
کاسه گل ریزان ، میوه خالدار، پهنک برگ گرد یا تخم مرغی پهن |
p.boissieriana |
||||||
|
کاسه گل دائمی و میوه بدون خال |
پهنک برگ پهن و با خشک شدن سیاه می شود |
پهنک بیضی تخم مرغی با حاشیه کر کدار عنکبوتی |
p.grossheimii |
||||
|
پهنک گرد یا تخم مرغی با پشت خزی عنکبوتی |
p.communis |
||||||
|
پهنک تخم مرغی با پشتک نمودی عنکبوتی |
p.hircana |
||||||
|
پهنک برگ کشیده و با خشک شدن سیاه نمی شود |
پهنک صاف |
قاعده پهنک باریک |
p.oxyprion |
||||
|
قاعده پهنک گوه ای کوتاه |
پایک باریک |
پهنک بیضی |
p.mazanderanica |
||||
|
پهنک نیزه ای |
p.sosnovskii |
||||||
|
پایک قطور |
میوه فشرده |
p.glabra |
|||||
|
میوه گلابی شکل |
p.syriaca |
||||||
|
پهنک کر کردار |
پهنک نیزه ای |
p.salicifolia |
|||||
|
پهنک بیضی |
p.amygdaliformis |
||||||
|
پهنک کشیده |
p.elaeagrifolia |
||||||
گونه P. pashia نیز که قبلا همچنین گونه P. boissieriana Buhse به عنوان نام معادلی برای گونه P. communis بکار می رود و در مواردی با نام علمی معادل P. cordata به عنوان یک گونه مستقل و همراه با گونه P. communis و P. nivalis سه گونه گلابی های اروپایی محسوب می شوند. در مواردی نیز گونه P.boissieriana از زیرمجموعه های گونه P.longipes و در مواردی دیگر در گونه P.pashia تقسیم بندی شده است.