ارقام نهال گردو پیوندی

ارقام نهال گردو

یک رقم تجارتی برای داشتن حداقل مقبولیت گردو باید خشک میوه­ای با پوسته استخوانی صاف و مغزی به رنگ روشن تولید کند که بیش از 48 درصد وزن خشک میوه را تشکیل دهد و مزه قابل قبولی داشته باشد. اندازه خشک میوه و مغز آن بر حسب سن و میزان محصول متفاوت است، ولی حداقل وزن قابل قبول برای مغز در ارقام جدید 6 گرم است. ارقامی که گلدهی آنها بعد از پایان بارندگی­های بهاری است، به منظور کاهش خطر بیماری سوختگی گردو و خسارت­های ناشی از کرم سیب (Cydia pomonella) و کرم نارنجی (Amyelois transitella) انتخاب می­شوند، اما زمان برداشت این ارقام دیرتر است، که ممکن است نامطلوب باشد.

آخرین معیار برای ارقام جدید، داشتن 6 درصد باردهی جانبی و زودرسی همراه آن است، از ارقام خارجی گردو می­توان به فرانکت، اشلی، هارتلی، چیکو و پاین اشاره کرد. ارقام ایراننی گردو وجود نداشته و گردوهای موجود در ایران ژنوتیپ (توده­های محلی یا بومی) می­باشند، چرا که با بذر ازدیاد می­شوند، مانند ژنوتیپ­های گردوی تویسرکان، گردوی نوشهری، قزوینی، الموتی (ارقام میوه باید به طریق غیر جنسی تکثیر شوند تا خصوصیات ویژه یک رقم را داشته باشند) در زیر مهمترین ارقام گردو ذکر شده است:

مشخصات نهال گردو هارتلی (Hartley)

این رقم از پایه­های بذری دره­ی ناپا بوده که توسط جان هارتلی در سال 1909 انتخاب شده است. گردوی هارتلی یکی از ارقام تجاری کالیفرنیاستگ. هارتلی رقم زودرسی نیست. مقدار محصول آن بین فرانکت و پدرو است. از ویژگی­های این رقم داشتن مغز روشن، عملکرد خوب، مقاومت به آفت کرم سیب و بیماری بلایت گردو می­باشد. رقم هارتلی برای تولید بیشتر به خاک­های حاصلخیز و عمیق و دارای زهکش و همچنین به آبیاری نیاز دارد. درخت این واریته نیمه قوی تا قوی و تنه آن نیمه گسترده تا گسترده است و برگ­های آن دو هفته دیرتر از رقم پاین می­ریزد و درختان بالغ آن محصول زیادی تولید می­کنند. باز شدن جوانه­ها دو هفته قبل از رقم فرانکت است که به خوبی آن را تلقیح می­کند. میوه آن به صورت نیمه زودرس و دارای کیفیت مطلوب است و بیشتر به مصرف تازه­خوری می­رسد، با این حال مغز خشک آن نیز بازار خوبی دارد. هارتلی میوه­های بزرگی دارد که شکل آن مخروطی است با قاعده پهن و نوک تیز، انصال لبه­ها محکم است و پوست چوبی آن نازک بوده و رنگ روشنی دارد. این رقم با پوست سفید شده به فروش می­رسد. مغز آن به آسانی از پوست جدا می­شود. نسبت مغز به وزن میوه 50-40 درصد است. هارتلی نسبت به باکتریوز حساسیت نسبی دارد و نسبت به شانکر پوست که عامل آن باکتری Erwinia rubrifaciens است حساسیت بیشتری نشان می­دهد.

مشخصات نهال گردو پاین (Payne)

این دومین رقم عمده کالیفرنیا است و منشأ آن از پایه­های بذری باغ جورج پاین در ایالت سانتاکلرا می­باشد که به عنوان یک استاندارد در بیشتر مناطق تولیدی کالیفرنیا بوده است. این رقم به علت بارور بودن جوانه­های جانبی عملکرد بالایی دارد و به دلیل همزمان بودن رسیدن دانه­های گرده و پذیرا بودن مادگی، می­توان آن را به طور متراکم کاشت. درز میوه سفت و اندازه میوه متوسط تا کوچک است. قدرت رشد درختان پاین متوسط و شکل آنها گرد است. رقم پاین برای حفظ قدرت رشد به هرس شدید نیاز دارد. فاصله کاشت درختان این رقم 8 تا 10متر است. این رقم نسبت به کرم سیب و بلایت گردو حساس است.

مشخصات نهال گردو فرانکت (Franquette)

فرانکت از ارقام عمده و قدیمی فرانسه است که به علت دیرباز شدن جوانه­هایش از خسارت سرمای بهاره مصون می­ماند. جوانه­های جانبی فرانکت بارور نیستند. باردهی اقتصادی این رقم از سال دوازدهم آغاز می­شود در حالی که باردهی اقتصادی ارقام دیگر از سال نهم شروع می­شود. میوه­های این رقم نسبت به ارقام دیگر یک هفته دیرتر می­رسند. میوه­ها کوچک بوده و درز سفتی دارند و رنگ مغز آنها روشن است. این رقم درختانی بزرگ با رشد عمودی دارد و فاصله کاشت آنها 14 تا 16 متر است و با توجه به عوامل محدود کننده خاک و اقلیم برای اغلب مناطق گردوخیز به خصوص برای احداث نهالستان­های نیمه گسترده تا گسترده در سطح وسیع و تجاری، به منظور تهیه گردوی خشک و تازه و مغز گردوی مرغوب، بسیار مناسب و قابل توصیه است. در کالیفرنیا پایه­های بذر فرانکت که در اثر گرده افشانی آزاد به دست آمده­اند، انتخاب شده و شارش فرانکت نامگذاری شده­اند.

این پایه­ها گرده دهنده مناسبی برای ارقام متوسط گل و دیرگل مثل هارتلی هستند. فرانکت نسبت به باکتریوز حساسیت چندانی ندارد و به سبب خاصیت  دیرگلی گل نر و ماده اغلب از خطر یخبندان­های بهاره در امان می­ماند. گل نر آن زودتر از گل ماده آن باز می­شود. شاخه­بندی آن ضعیف ولی تعداد آن بیشتر از شاخه­بندی پاریزین است. گاهی اوقات میوه­های جانبی روی شاخه­های یک ساله دیده می­شوند.

مشخصات نهال گردو سر (Serr)

این رقم در اثر تلافی پاین با (159568)PI به دست آمده است. رقمی است پرمحصول که با شرایط آب و هوایی گرم سازگار می­باشد. درختان این رقم خیلی قوی بوده و در خاک­های حاصلخیز محصول کمی تولید می­کنند و در خاک­های ضعیف نتیجه بهتری می­دهند. در گل­های ماده آن تمایز به ریزش وجود دارد. در حدود 30 تا 50 درصد از جوانه­های جانبی این رقم بارور هستند. میوه­های این رقم درشت بوده و شبیه میوه­های پاین می­باشند. مغز 59 درصد میوه را تشکیل می­دهد که رنگ آن روشن بوده و کیفیت خوبی دارد. سرمای بهاره، کرم سیب و بیماری بلایت خسارت زیادی به این رقم وارد می­کند. ارقام متوسط گل مثل چیکو، ته­هاما و رقم­های دیگر، گرده دهنده­های مناسبی برای رقم سر هستند.

مشخصات نهال گردو اشلی (Ashley)

بسیاری از خصوصیات این رقم مشابه به پاین است. اشلی از ارقام پرمحصول بوده و 90درصد میوه­های آن در جوانه­های جانبی تولید می­شود، بنابراین برای حفظ قدرت رشد به هرس سنگین نیاز دارد. دارای میوه­های بزرگ و تخم مرغی شکل است. مغز 54 درصد میوه را تشکیل می­دهد. طعم و کیفیت خوبی داشته و به رنگ قهوه­ای روشن می­باشد. درختان این رقم کوچک و زودرس بوده و به صورت متراکم کاشته می­شوند. این رقم به علت حساس بودن به بیماری بلایت برای مناطق با بارندگی زیاد مناسب نیست.

مشخصات نهال گردو سان­لند (Sunland)

رقم سان­لند از تلاقی لومپوک (Lompoc) با (159568) PI در کالیفرنیا به وجود آمده است. 90 درصد از میوه­های این رقم در جوانه­های جانبی تولید می­شود. میوه­های آن خیلی درشت، طویل و بیضی شکل هستند. درصد پوست آن 58 درصد و رنگ مغز آن مطلوب است. اندازه درختان سان­لند مشابه رقم پاین بوده و بسیار زودرس می­باشند. رقم سان­لند متوسط رس بوده ولی به بیماری بلایت و سرمای دیررس بهاره حساس است.

مشخصات نهال گردو چیکو (Chico)

رقم چیکو در سال 1961 از نتایج تلاقی شارکی (Sharkey) با مارچتی (Marchetti) انتخاب شده است. جوانه­های جانبی رقم چیکو صد در صد بارور هستند. میوه­های این رقم کوچکتر بوده و مغز روشن آن 47 درصد از وزن میوه را تشکیل می­دهد. کیفیت مغز نیز مطلوب است. برای حفظ اندازه میوه به هرس سنگین نیاز دارد. رقم چیکو گرده دهنده خیلی خوبی است و کاشت آن به صورت پرچین با فواصل 6 تا 8 متر مناسب است. برگ­های چیکو دو روز بعد از رقم پاین ظاهر می­شوند. چیکو رقمی زودگل است ولی دانه­های گرده آن دیر آزاد می­شود.

مشخصات نهال گردو وینا (Vina)

رقم وینا در دیویس کالیفرنیا از تلاقی رقم فرانکت با پاین به دست آمده است. درختان این رقم کوچک بوده و 90 درصد از میوه­های آن در جوانه­های جانبی تشکیل می­شود. این رقم برای حفظ قدرت رشد و اندازه میوه به هرس مناسبی نیاز دارد. اندازه میوه­ها متوسط و از نظر شکل مشابه رقم هارتلی بوده ولی عرض قسمت پایین میوه کمتر است. مغز آن روشن بوده و کیفیت خوبی دارد. درصد پوست آن 48 درصد می­باشد. برگ­های وینا 7 روز بعد از رقم پاین ظاهر می­شود و از نظر آزاد شدن دانه­های گرده و رسیدن محصول یک رقم متوسط رس محسوب می­شود.

مشخصات نهال گردو هاوارد (Howard)

هاوارد از ارقامی است که در جوانه­های جانبی محصول می­دهد. رقم پر محصولی بوده و به صورت پرچین کاشته می­شود. با اینکه برگهایش دیر ظاهر می­شود (15 روز بعد از پاین) ولی از نظر برداشت محصول، رقم متوسط رسی است. میوه­ها درشت، گرد، صاف و درز آن سفت است. مغز میوه به رنگ روشن بوده و درصد پوست آن 50 درصد می­باشد. درخت آن کوچکتر از وینا و چاندلر (Chandler) بوده، به طور نیمه راست رشد می­کند و مقاوم به بیماری بلایت گردو است.

مشخصات نهال گردو پدرو (Pedro)

رقمی است زود بارده و نسبت به ارقامی که در جوانه­های انتهایی بارده هستند 30 تا 50 درصد بیشتر محصول تولید می­کند، در نتیجه این رقم در بسیاری از مناطق پرورش گردو گسترش یافته است. میوه­ها درشت بوده، پوست سنگین و درز سفتی دارد. مغز 48 درصد میوه را تشکیل می­دهد. برگ­های این رقم 19 روز بعد از رقم پاین ظاهر می­شود. دانه­های گرده آن در یک دوره طولانی آزاد می­شوند و گرده دهنده مناسبی است. گرمای شدید تابستان در کیفیت پوست سبز و مغز میوه این رقم تأثیر منفی دارد. پرمحصول است اما زودگلی آن نقطه ضعفی است که برای کشت در مناطق سرماخیز ایجاد محدودیت می­کند. میوه پدرو، جانبی و کیفیت آن متوسط است. شکل میوه گرد کشیده تا بیضی با نوک برجسته، اتصال پوست و لپه ضعیف، پوست آن نازک تا بسیار نازک (کاغذی مانند) است که در مناطق خنک با تابستان­های نیمه گرم خوب خشبی نمی­شود. مغز آن به آسانی از پوست جدا می­شود. رنگ مغز گردو کمی تیره، طعم و کیفیت آن از متوسط پایین­تر و به باکتریوز حساس است.

مشخصات نهال گردو چاندلر (Chandler)

این رقم از تلاقی پدرو (Uc 56-224) به دست آمده است و بسیاری از خصوصیات آن از لحاظ بارور بودن جوانه­های جانبی، زمان ظهور برگ و برداشت محصول شبیه والد خود پدرو می­باشد. میوه­های بزرگ آن بیضی شکل بوده، پوست سبز، صاف و تیره رنگی دارد. مغز آن 49 درصد از وزن میوه را تشکیل می­دهد. در بین ارقامی که با پوست به بازار عرضه می­شوند می­توان این رقم را به همراه رقم هارتلی به بازار عرضه کرد. قدرت رشد درختان چاندلر متوسط بوده، به طور نیمه راست رشد می­کنند و یک رقم بسیار امیدبخش محسوب می­شود.

مشخصات نهال گردو ته­هاما (Tehama)

رقم پرمحصولی بوده و جوانه­های جانبی آن بارور (80-70 درصد) می­باشند. برگ­های آن 11 روز بعد از رقم پااین ظاهر می­شود. میوه­های آن درشت بوده ولی گاهی در پوست چوبی آن شکاف ایجاد می­شود که موجب آسیب دیدن مغز و کاهش کیفیت می­گردد. رنگ مغز مطلوب بوده و به عنوان رقمی گرده دهنده مورد استفاده قرار می­گیرد. به علت اینکه درختان این رقم قوی و بزرگ است فاصله کاشت آن 13 متر در نظر گرفته می­شود.

مشخصات نهال گردو لارا (Lara)

لارا واریته­ای جدید است که از کاشت هسته بذری با تلقیح آزاد از یک رقم گردوی کالیفرنیایی در آمریکا به دست آمده است. ظرفیت باردهی لارا بسیار بالا و حداقل تا 50 درصد بیش از رقم فرانکت است. میوه­های آن جانبی و بسیار زودرس است و با تنه نیمه بلند و نیمه گسترده­ای که دارد حتی به شکل پرچین نیز می­توان آن را در باغ کاشت. باز شدن جوانه­ها در این واریته بعد از ارقام پدرو و هارتلی و 8 روز قبل از رقم فرانکت آغاز می­شود، پس بهتر است برای احتیاط این واریته که گل نر آن نیز زودتر از گل ماده باز می­شود، پس بهتر است برای احتیاط این واریته که گل نر آن نیز زودتر از گل ماده باز می­شود نه فقط با فرانکت بلکه با روند دونتیناک توأم و همراه کاشته می­شود. لارا نیمه قوی است و به پایه­های قوی نیاز دارد. میوه آن گرد، به اندازه حدود 32 میلی­متر و دارای پوستی کاملاً متصل و خشبی است. میوه لارا به دلیل زودرسی، بیشتر تازه مصرف می­شود. طعم مغز گردوی آن معمولاً بسیار مطبوع و رنگ آن روشن است که در جعبه­های بسته بندی به تدریج کمی تیره می­شود.

مغز آن به راحتی از پوست جدا می­شود و نسبت مغز گل گردو به کل میوه 52 تا 55 درصد است. کیفیت مغز گردوی لارا بیشتر به کمیت و چگونگی نگهداری آن بستگی دارد، زیرا شرایط زراعی و اقلیمی بر حفظ تعادل و باردهی و قدرت درخت و در نتیجه در کیفیت گردو یا اندازه یا مغز آن اثر مستقیم دارد. لارا باید در مناطق سالم، عاری از یخبندان بهاره، در خاک بسیار مرغوب و دارای آبی فراوان کاشته شود. میوه لارا قبل از فرانکت می­رسد، بنابراین می­توان به شکل نوبرانه آن را به بازار عرضه کرد. لازم به یادآوری است که لارا به خصوص روی شاخه­ها به باکتریوز حساس است و این موضوع نباید نادیده گرفته شود.

مشخصات نهال گردو ماربو (Marbot)

برجسته­ترین ویژگی این واریته زودرسی آن است و به این دلیل برای تازه خوری نوبرانه به بازار عرضه می­شود. ماربو مانند فرانکت زود به بار می­نشیند و محصول فراوان می­دهد، اما چون گل­های نر و ماده آن یک هفته قبل از رقم فرانکت باز می­شوند، بیشتر در معرض خطر سرمای بهاره قرار دارد. این حساسیت به سرما از نقاط ضعف آن محسوب می­شود. ماربو نسبت به باکتریوز و آنتراکنوز تحمل کمتری دارد، با این حال از فرانکت نسبت به این دو بیماری مقاوم­تر است. میوه ماربو گردتر و اندازه آن بزرگتر از فرانکت، اتصال پوست آن کمتر و نسبت مغز آن به وزن میوه 41 تا 47 درصد است ولی طعم مغز آن بهتر از فرانکت نیست.

مشخصات نهال گردو پاریزین (Parisienne)

این واریته به دلیل کندی و تأخیر در باردهی اهمیت چندانی نیافته است. میوه آن مستطیل و با اندازه مطلوب است، اما اتصال لپه­ها ضعیف و در نتیجه خشک کردن دشوار است. نسبت مغز به وزن 43 تا 49 درصد و مغز آن اغلب رگه­دار است. پاریزین واریته­ای دیرگل، قوی و مقاوم به باکتریوز است که برای کشت نیمه گسترده مناسب­تر از سایر ارقام شناخته شده است. شاخه­بندی آن بسیار ضعیف و لخت ماندن قسمت­های پایینی درخت با توجه به قدرت آن دارای اهمیت است.