روش های ازدیاد انار
روش های ازدیاد
انار را می توان به وسیله بذر، پیوند، پاجوش، خوابانیدن شاخه و قلمه تکثیر نمود. ازدیاد با قلمه در حال حاضر بهترین راه ازدیاد انار است.
پیوند زدن در انار بیشتر به منظور اصلاح و تغییر رقم صورت می گیرد.
ازدیاد به روش قلمه
قلمه ها در زمستان تا اویل فروردین از قسمت های بالای درخت و از سرشاخه های بارده 3- 2 ساله، به طول 35-25 سانتی متر و قطر 5/2-5/0 سانتی متر تهیه و در شرایط مناسب نگهداری می شوند. در نیمه دوم اسفندماه کرت های کوچکی به ابعاد 20-10 متر مربع آماده کرده و به عمق 50-30 سانتی متر شخم زده و سپس به صورت جوی و پشته به فاصله 50 سانتی متر در می آید و قلمه ها به فاصله 10 سانتی متر طوری در خاک کاشته می شود به طوری که 4-2 سانتی متر آن از خاک بیرون باشد.
بلافاصله پس از کاشت، خزانه را آبیاری و از آن پس به فاصله هر 3 تا 7 روز یک بار (بسته به شرایط) آبیاری تکرار می شود. در طول فصل رشد مرتبا مبارزه با علف های هرز صورت می گیرد. در اسفند ماه سال بعد پس از سپری شدن سرما و یخبندان نهال ها آماده برای کاشت خواهند بود.
پیوند :
به منظور تغییر رقم به جهت تبدیل پایه های نامرغوب به پایه های مرغوب، انجام می گیرد. پیوند در انار به شرح زیر است :
الف : پیوند شکمی :
پیوند شکمی در دو نوبت از سال امکان پذیر است. یکی در اوایل بهار و دیگری اواخر تابستان، که پوست درخت به راحتی جدا می شود. بعد از حدود دو هفته، در صورت موفق بودن عمل پیوند، اگر درخت پیوند شده 4-3 ساله باشد، از قسمت بالای محل پیوندک سربرداری می شود، ولی در مورد درختان مسن که عمل پیوند بر روی شاخه های جانبی درخت صورت می گیرد، پس از گرفتن پیوند، کار خاصی نیاز ندارد، زیرا پایه باعث رشد شاخه های پیوند خورده می شود. شاخه ای که در اثر این نوع پیوند به وجود می آید، بعد از 2 تا 3 سال به باردهی می رسد.
ب : پیوند لوله ای :
نوع دیگر پیوند جوانه، پیوند لوله ای است. در اوایل بهار و یا اواخر تابستان صورت می گیرد. این نوع پیوند معمولا روی شاخه های دو ساله صورت می گیرد و باید قطر پایه و پیوندک یکسان باشد. در صورتی که پیوندک قطورتر از پایه باشد پس از تهیه پیوندک آن را از پشت جوانه برش طولی داده و در روی پایه قرار داده و قسمت اضافی حذف می شود و دو لبه آن کاملا روی یکدیگر جفت می گردد و اگر پایه قطورتر از پیوندک باشد پیوندک را مانند روش بالا برش داده و دور پایه قرار مستقر کرده و قسمتی از پایه که با پیوندک پوشیده نشده ، با کمی از پوست خود پایه یا چسب باغبانی پوشش داده می شود.
ج : پیوند اسکنه (شکافی) :
برای انجام پیوند در اواخر زمستان تنه درخت را از ارتفاع 20 سانتی متری سطح خاک سربرداری شده و به وسیله اسکنه برشی عمودی روی آن زده میشود. سپس قلمه ای یک تا دو ساله به طول حدود 15-10 سانتی متر با 4-2 جوانه روی آن از درخت مرغوب دیگری تهیه شده در شکاف ایجاد شده قرار می گیرد. لایه زاینده پایه و پیوندک باید به طور کامل با هم تماس داشته باشند معمولا دو قلمه در دو طرف این شکاف می توان قرار داد. سپس برای جلوگیری از آسیب خشکیدگی و عوامل بیماری زا محل پیوند با چسب باغبانی پوشانده می شود. استفاده از علف های هرز یا گل برای پوشاندن محل پیوند احتمال آلودگی به عوامل بیماری زا را می افزاید. این پیوندک بعد از سه سال میوه خواهد داد.
مشخصات نهال و قلمه انار که مورد تایید وزارت جهاد کشاورزی است به شرح ذیل است .
نهال به صورت ریشه لخت و یا گلدانی عرضه می شود.
-قلمه انار باید مشخص و تایید شده باشد.
- نهال از طریق غیر جنسی و به صورت قلمه تکثیر شده باشد.
- طول قلمه 35-25 سانتیمتر و قطر آن 5/2-5/0 سانتیمتر و ترجیحا از شاخه های 3-2 ساله تهیه شده باشد.
- نهال ریشه لخت انار در زمان عرضه به بازار باید یک یا دو ساله باشد.
- ارتفاع نهال ریشه لخت باید حداقل 50 سانتیمتر و ارتفاع نهال گلدانی انار نباید کمتر از 30 سانتیمتر از رشد سال جدید باشد.
- میانگین قطر نهال های ریشه لخت و یا گلدانی در محل صاف تنه، در 5 سانتی متری بالای رشد سال اول نهال باید حداقل 5/0 سانتی متر باشد.
- نهال باید تا ارتفاع 40-30 سانتی متری یقه یک تنه باشد.
- تعداد ریشه فرعی نهال انار در زمان انتقال نباید کمتر از 3 عدد و طول هر کدام از آنها باید 15-10 سانتی متر باشد. نهال انار در زمان انتقال به عرصه بازار باید دارای ریشه های ریز و مویی کافی باشند.
- اگر نهال انار پیوندی باشد باید فاصله محل پیوند تا سطح خاک کمتر از 15 سانتی متر نباشد.
-حداقل ابعاد گلدان در مورد نهال های گلدانی انار در زمان فروش باید 22 سانتی متر ارتفاع و 12 سانتی متر قطر دهانه گلدان باشد.