راهبرد مبارزه با پارازیتهای مهم گردو

راهبرد مبارزه با پارازیتهای مهم

 هدف

هدف از بهداشت و حفظ سلامت درخت گردو، دستیابی به محصول مرغوب و بهره گیری از مجموع پتانسیل های تمام ارقام، بخصوص از واریته های پیش رس و پربار گردو است. بنابراین، شناخت پارازیتها و روشهای پیشگیری از خسارت و مبارزه با آنها ضرورت می یابد.

قبلا روش مبارزه با پارازیتهای عمدۀ درخت گردو، به طور اخص معرفی شده است، حال آنکه علاوه بر مبارزۀ شیمیایی با پارازیتها، حفظ و سلامت درخت گردو، با توجه به مجموعۀ مسائل بهداشتی باید یک کل تلقی شود و مورد توجه قرار گیرد.

روشن است که رعایت بهداشت گیاهی بر حسب نوع بیماری و آفات متفاوت است. برای مثال برای حفظ سلامت درخت گردو در مقابل باکتریوز (گزانتوموناس یا آنتراکتوز) ابتدا باید به چگونگی فعالیت درخت در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهی (بیداری، گلدهی و باز شدن جوانه و برگ) همراه با شرایط اقلیمی محیط (دما و رطوبت) آشنا شد و سپس به مبارزه پرداخت. دلیل این امر این است که از یک طرف رشد درخت گردو تشکیل میوۀ آن به مرحله ای حساس می رسد و از طرف دیگر شرایط اقلیمی برای فعایت و تکثیر باکتریوز مساعد می شود. در این شرایط است که سمپاشیهای اولیه اهمیت خاصی پیدا می کنند.

در مورد حفظ سلامت گردو در مقابل آفات و حمله حشراتی مثل کارپوکاپس، هر گونه افراط یا وسواس در کار سمپاشی، گذشته از بالا بردن هزینه و مصرف زیاد و بی رویۀ سم اغلب سبب ایجاد مقاومت و ایمنی حشرات به برخی از این سموم می شود که نتیجۀ آن بالا رفتن درصد بیشتری از تودۀ حشرات مقاوم است.

با توجه به عواملی چون شناخت پارازیت و شناخت آستانۀ خطر، مبارزه باید منطی و تلفیقی باشد.

 مبارزۀ منطقی

 شناخت پارازیت

خسارت پارازیتهای مهم، بر حسب محل ظهور و حملۀ پارازیت به درخت به شرح زیر طبقه بندی شده است:

ـ روی تنه و بازو

ـ روی شاخه و سرشاخه

ـ روی برگ و برگچه

ـ روی گل و میوه.

پارازیتها را باید قبل از حمله و ایجاد خسارت شناخت، بنابراین برای آشنایی بیشتر به تغییر و تحول رفتار آنها، کنترل عینی و پیگیر و منظم در باغ ضرورت دارد.

شناخت آستانۀ خطر، کنترل عینی. کیفیت کنترل عینی طبق یک تصویبنامۀ مشخص در جدول ارائه شده است.

این کنترل باید در واحد یکنواختی مرکب از یک تا پنج هکتار باغ گردو، و روی ده اندام از ده درخت (یعنی صد اندام گردو) در واحد انتخابی انجام شود.

برای اطمینان از دقت، کنترل باید به طور منظم و در دوره های زمانی معین به ترتیب زیر انجام شود:

ـ کنترل اول از اوایل اردیبهشت تا اواخر خرداد

ـ کنترل دوم هر 15 روز یک بار تا آخر شهریور

ـ کنترل سوم در زمستان برای کنه ها و شپشکها

هنگامی که زمان مبارزه مشخص و تصمیم به سمپاشی گرفته شد، باید به فکر انتخاب و مصرف مواد و سمومی افتاد که در کاربرد آنها درصد تلفات تولید و تکثیر دشمنان طبیعی پارازیتها کمتر باشد.

2.2.3.6 اهمیت نسبی هر پارازیت

پارازیتهای مختلف گردو بر حسب جمعیت و اهمیت میزان خسارت، به سه گروه تقسیم شده اند:

گروه اول: پارازیتهای عمدۀ همیشه حاضر و زیان آور.

گروه دوم: پارازیتهای عمده ای که در صورت حضور زیان آورند.

گروه سوم. پارازیتهای ثانوی که در صورت حضور گاهی ضرر می رسانند.

گروه اول. باکتریوز و کارپوکاپس از دشمنان عمدۀ قدیمی و بسیار مهمی اند که می توانند سالانه به ترتیب 80 و 30% به محصول گردو خسارت مستقیم بزنند. به علاوه، باکتریوز می تواند با حمله خود به برگ و شاخه محصول سال بعد را نیز همراه با تضعیف درخت تهدید کند.

آنتراکنوز با اینکه مستقیماً باعی خسارت نمی شود و بیماری کم خطرتری است، در صورت طغیان و شدت آلودگی می تواند نه تنها محصول سال (با کاهش اندازه و نقص شکل میوه) بلکه محصول سالل بعد را نیز با تضعیف درخت و ریختن برگ آن به خطر بیندازد.

گروه دوم. در این گروه با آنکه کنه ها معمولا بیشترین خسارت را به درخت گردو می زنند، چون در سالهای اخیر تکثیر شپشکهای توت در ایجاد خسارت دست کمی از کنه ها نداشته است با توجه به اولویت، مبارزه با شپشک باید در تقدم باشد.

کنه ها به محض ظهور به قدری در تولید و تکثیر و انتشار شتاب دارند که در صورت عدم سمپاشی بیش از سایر دشمنان موجود در تضعیف و انهدام درخت سهیم خواهند بود.

چون تکثیر گروهی شپشکها به دلیل از بین رفتن نسبی دشمنان طبیعی اغلب رو به افزایش است، انتخاب و مصرف مواد خنثی روی شکارگرها، بخصوص روی دشمنان طبیعی کارپوکاپس در مبارز شیمیایی به شدت توصیه می شود.

معمولا کنه ها و شپشکها سبب خسارت مستقیم به محصول درخت گردو (ریزش میوه) نمی شوند، بلکه در مجموع سبب تضعیف تدریجی درخت و کاهش کیفیت میوه و کاهش میزان محصول گردو در سال بعد می شوند.

گروه سوم. کچلی و شته ها از آفات درجه سومی اند که در صورت طغیان و شدت آلودگی به گردو صدمه می زنند.

البته خسارت این دو آفت در آن واحد یعنی در یک زمان اتفاق نمی افتد، زیرا تاکنون شته ها از سال ششم و کچلی در خزانه یا روی درختان کمتر از 4 سال خسارت زده‌اند.