Osmunda
این جنس متعلق به تیره اسموندانسه (Osmundaceae) بوده و سرخس بسیار ارزشمند و زیبا با برگهای مرکب شانهای است. در این جنسها گلها به صورت مجتمع نیستند و هیچگاه سور (هاگدانهای خطی زیر برگ) تشکیل نمیدهند ، بلکه حالت برهنه دارند و به طور پراکنده در سطح برگهای قرار دارند که معمولاً کوچکتر از برگهای معمولی هستند.
از این جنس یک گونه به نام O.regalis در نواحی جنگلی اسالم وجود دارد که به آن دهان شور یا سرخ سلطنتی گویند.
ارتفاع : 180- 120 سانتی متر
نیاز نوری : آفتاب کامل یا به نسبت سایه
زمان گلدهی: گیاه گل آشکار نمیدهد و قسمت زینتی آن برگهای گیاه میباشد.
دهان شور که به سرخ سلطنتی شهرت دارد، دارای ساقه برگهای بزرگ چرمی بوده که در ابتدای رشد در فصل بهار به رنگ سبز روشن هستند. در طول ماههای تابستان رنگ تیرهتیری به خود گرفته و بالاخره در فصل پاییز به رنگ برنزی سوخته در میآیند. اگرچه گیاهی کاملاً مقاوم است اما باغبانها در اویل بهار ، ساقه برگهای تازه آشکار شده را با پوشاندن توسط ساقه برگهای پژمرده و یا کاه در برابر سرما نگهداری میکنند. با وجود این که سرخسها گل نمیدهند اما سرخس سلطنتی دارای ساقههای میوهدهنده سنبلهای مرکزی است.
مطمئنترین روش تکثیر این گیاه تقسیم گیاه هنگام دوران خواب زمستانه است اما ازدیاد این گیاهان با اسپور هم ممکن است. این روش برای باغبانهای خانگی کاملاً مشکل است زیرا عمر اسپورها بسیار کوتاه بوده و به شرایط کاملاً دقیق و کنترل شده نیاز دارد.
توجه : خاک حاصل از اسموندا برای کشت و کار ارکیده مورد استفاده قرار میگیرد. این خاک از نظر باغبانی بسیار حائز اهمیت است.