کاشت زرشک

زرشک را باید در آب و هوای ملایم و معتدل کاشت. زرشک معمولی یا آشی گیاه اقلیم نیم خشک سرد است. زرشک واریته ارینتالیس براچیوبوتریس گیاه اقلیم مرطوب سرد می باشد. زرشک به سرمای بهاری و پائیزی مقاوم می باشد.

درخت زرشک از سال پنجم میوه می دهد که سال به سال به مقدار محصول آن افزوده می شود به این ترتیب که هر درخت در سال پنجم یک کیلو و در بیست سالگی حدود صد کیلو زرشک تازه خواهد داد. از هر 5 کیلو زرشک تازه(تر ) یک کیلو زرشک خشک و اماده مصرف به دست می آید.

1-6-1- انتخاب محل و خاک زرشک

این درختچه ها در منطقه وسیعی از خاک ها، از لومی شنی گرفته تا لومی رسی به خوبی رشد می کنند. بنابراین انتظار می رود که در هرخاک باغی موفق شود، اگرچه برخی از انواع زرشک ها محل سایه متوسط را دوست دارند ولیکن بهترین نتیجه از کشت این گیاهان در جاهای آفتابی( یا جزیی سایه) به دست می آید. در اراضی آهکی به خوبی عمل می آید و در خاک های سیلیسی موفقیت چندانی در بر ندارد. زرشک های خزان دار در خاک های ضعیف و شرایط سخت به خوبی رشد می کنند.

وچود پایه زرشک در نزدیکی زراعت عامل مهم در پیدایش بسیاری سیاهک و زنگ است. این موضع امروز قابل ایراد نیست تجارب زیاد تاثیر این همجواری را ثابت کرده است. اما موضوع قابل بحث این است که تا چه فاصله وجود زرشک موثر می باشد یعنی نسیدیوسپور تا چه فاصله می تواند انتقال و انتشار یابد عده ای از دانشمندان فاصله 10 تا 25 متر را موثر می دانند. عده دیگر معتقد هستند که نسیدیوسپور به وسیله ای تا چند کیلومتر هم می تواند منتقل شود. مزرعه زرشک نیازی به دیوار ندارد چون هوای تمیز و هم جنین جریان هوا، کیفیت محصول را افزایش می دهد.

2-6-1- روش های تکثیر زرشک 

1-2-6- تکثیر به روش بذرکاری زرشک

تکثیر زرشک معمولا از طریق بذور رسیده و جدا شده از میوه صورت می گیرد و یا بذور میوه را پس از رسیدن به مدت دو ماه در محلی خنک با درجه حرارت 5 درجه سانتی گراد به صورت استراتیفه نگهداری کرده و سپس اقدام به کشت بذر می کنند. در صورتی که در فصل پائیز اقدام به کشت بذور گردد در بهار سال بعد جوانه می زنند، یا اینکه در اویل بهار در شاسی سرد، بذر آنرا در داخل جعبه هایی یا داخل گلدان های محتوی دو قسمت لوم، یک قسمت خاک برگ و یک قسمت شن، شسته شده می کارند. نهال های جوان را در داخل جعبه هایی نشا می کنند( از جعبه  یا گلدان اولی درآورده و به جعبه و یا گلدان دیگری انتقال می دهند) یا اینکه وقتی نهال ها به اندازه کافی بزرگ شده باشند، هر نهالی را به تنهایی به داخل گلدان های کوچکی انتقال می دهند و در نتیجه از گلدان درآورده و در حاشیه(Reserve border) ذخیره نشا می کنند. بذور را در بستر آماده و در یک جای سایه دار نیز می توان کاشت. باید توچه داشت که نهال های بدست آمده از بذر دارای همه خواص مادری نمی باشند و به علت اختلاط دانه گرده، ارقام گوناگونی ممکن است از آنها به دست آید.

2-2-6-1- تکثیر زرشک به روش قلمه 

تکثیر زرشک از این طریق به آسانی امکان پذیر است. قلمه ها را باید از بوته هایی که دارای بهترین خواص می باشد انتخاب کرد. قلمه ها را از شاخه های چوبی یا نیمه چوبی به طول 90 یا 120 سانتی متر در واخر تیر یا خرداد ماه تهیه می کنند و آن ها را در شاسی سرد و در داخل بستری از خاک شنی نشا می کنند. حدود 6 ماه طول می کشد که قلمه ها به اندازه کافی ریشه دار شده و برای نشا کردن اماده بشوند.

3-2-6-1- تکثیر زرشک به روش پاجوش

در این روش به جای قلمه از پاجوش ها که به فراوانی دور بوته های مسن زرشک به وجود می آیند استفاده می کنند. برای تکثیر باید پاجوش ها را از بوته های بزگ مادری جدا کرده و به طور جداگانه کشت کنند. انواع همیشه سبز( به ویژه بربریس استنوفیلا) را بایستی قبل از این که ارتفاع آنها به 30 تا 60 سنتی متر برسد به محل اصلی منتقل کرد. زیرا نهال های بزرگتر به اسانی این نقل و انتقال را تحمل می کنند.

4-2-6-1- تکثیر زرشک به روش خوابانیدن

این عمل به وسیله خوابایدن شاخه های جوان در اویل ماه خرداد در ماسه و در بستر گرم سایه انجام پذیر است.

5-2-6-1- تکثیر زرشک به روش پیوند

به علت سهولت ازدیاد زرشک از طریق قلمه و پاجوش به ندرت از پیوند برای ازدیاد استفاده می کنند، مگر در موارد استثنایی که رقم موردنظر را روی پایه های بذری بر آن پیوند کرد.

3-6-1- هرس زرشک

اگر درختچه های زرشک را به حالت طبیعی پرورش دهند به صورت درختچه های خوش ترکیب که از ساقه ها می رویند و به هرس مرتب نیاز ندارند. ولی چنانچه بخواهند کمی پا بلند عمل بیاورند، لازم است با حذف شاخه های پایین روی تنه اصلی، پایه کوتاهی به وجود بیاورند که شاخه های بلند بارده از آن منشعب خواهد شد. با این طرز فرم دادن برداشت میوه را می توان آسانتر و کم خرج تر انجام داد. درختچه های پرچین ( مانند داروینی و استنوفیلا) را در سال یکبار هرس می نند و این عمل وقتی صورت می گیرد که گل های آنها پژمرده شده باشند. این نوع آرایش مخصوص ارقام زینتی است.