انواع پایه های سیب

در کشت بهاره ، بذرها برای جوانه زدن به سرمادهی 60-90 روزه ، در دمای  7-2 درجه سانتی گراد نیاز دارند.

1. مجموعه ی پایه های مالینگ (Malling)

تعدادی از پایه های سیب را که به طریق رویشی تکثیر شده بودند ، گزینش و دسته بندی کرد. اثر این پایه ها روی رقم پیوندک ، از بسیار پا کوتاه کننده تا بسیار رشد دهنده متفاوت است. این تاثیر در میزان رشد ، با تغییر نوع پیوندک متغیر بوده ؛ اما به میوه های منتقل نمی شود. اصولاً ، اندازه ی میوه بویژه روی درختان جوان ، به طور غالب بزرگتر از درختان دارای اندازه ی معمولی است. پایه های مالینگ به ظاهر از نظر جوش خوردن محل پیوند ، با بیشتر ارقام پیوندک سازگاری دارند.

پایه های مالینگ، جز نواحی دارای زمستان بسیار سخت ؛ مانند شمال ایالات متحده آمریکا و کانادا ،  در برابر شته ی مومی مقتوم اند . پایه های مالینگ را اغلب با کلمه M  و یا  EM  و شماره ای که نوع آن را معرفی می کند ، نشان می دهند.

2. مجموعه پایه های مالینگ مرتون (Malling merton)

سرما یکی از عوامل مهم تأثیر گذار بر محصول باغ های سیب است. پایه هایی مانند M.27 و M.9 در زمستان های خیلی سرد با پوشش کم برف ،اغلب بشدت صدمه می بینند و گاهی از بین می روند.

این پایه های را با دو حرف بزرگ MM  و پیشوند عددی  که از 101 شروع و تا 115 ادامه دارد، نامگذاری کرده اند . در میان این پانزده نوع پایه ، MM.104 ، MM.106 ، MM.109  ، MM111 ، سازگاری خوبی با ارقام متعدد دارند. سری پایه های مالینگ مرتون ، مقاومت خود به آفت شته ی مومی را از رقم نورسرن اسپای (Northern spy) کسب کرده اند. امروز فقط پایه های MM.111 و MM.106 به طور وسیع کاربرد دارند.

کوتاه ترین پایه در میان آنها M.27 ( حدود نصف اندازه ی درختان ایجاد شده روی پایه M.9 ) و بلندترین آنها به طور مشترک M.25 و مالینگ موتون های شماره 103، 109، 778، 779 است. همه ی پایه های معرفی شده ، در مقایسه با پایه های بذری ، کوتاه ترند.  پایه های مالینگ و مالینگ مرتون را میتوان به آسانی از طریق خوانانیدن ساده و یا کپه ای شاخه تکثیر نمود.

گفتنی است که اندازه ی قطعی درختان روی یک ریشه ی مفروض ، با وضعیت خاک ،آب و هوا ، روش کشت و رقم پیوندک تعیین می شود. قدرت ارثی یک رقم ، به رقم پایه منتقل می شود.

پاکوتاه ترین پایه های سیب  ( M.7 ,M.9,m.26 , m.27  ) معمولاً نیاز به قیم دارند. اما باید گفت که ضعف استقرار آنها  به دلیل طبیعت شکننده ی ریشه ها است، نه به سبب سطحی بودن ریشه ی آنها. در خاک های عمیق ، عمق ریشه ی پایه های کوتاه ، درست به اندازه ی عمق ریشه ی پاکوتاه ، درست به اندازه ی عمق ریشه ی پایه های قوی است. بعضی از پایه های قوی تر ؛ مانند MM.103 , M.2 , MM.109 به اندازه ی پایه های بذری ، استقرار  خوبی ندارند. پایه ی MM.106 در مقابل بیماری پوسیدگی طوقه ، تا حدودی حساس است. پایه ی MM.106  کمترین مقاومت را نسبت به شرایط غرقابی دارد؛ ولی مقاوم ترین پایه برای خشکی است.

پایه کوتاه کننده ترین پایه ای ، پایه ی M.27 است. ارتفاع و سطح گسترش درختان پیوندی بیشتر ارقام پیوندک روی این پایه از 5/2 متر تجاوز نمی کند. ولی این درختان برای بسیاری از نقاط و خاکها مناسب نیستند. درختان روی پایه های M.27 ریشه ی به نسبت سطحی دارند و برای خاک های ضعیف ، کم عمق یا کم آب مناسب نیستند. از پایه ی M.27 و پایه هایی با قدرت مشابه آن باید در روش های متراکم با ارقام قوی پیوندک و در خاک های قوی با آب کافی استفاده شود. همچنین از پایه های M.27 , m.9 در مناطقی که بیماری باکتریایی آتشک شیوع دارد ، توصیه نمی شود.

3. پایه های EMLA

پایه های مقاوم به بیماری های ویروسی ، اولین پایه ی اصلی تولیدی عاری از ویروس EMLA در اندازه ی بیشتر این درختان ، نسبت به M  و  MM بیشتر است. قسمتی از این افزایش اندازه به سبب برطرف شدن ویروس هاست.

4. مجموعه پایه های لهستانی

به علت مقاوم نبودن پایه های مالینگ و مالینگ مرتون در مقابل سرما ، در لهستان مطالعه روی پایه های دیگری انجام و به تولید پایه های جدیدی به نام های p.22 , p.17 , p.16 , p.2 , p.1  منجر شد. هر یک از این پایه ها علاوه بر داشتن خاصیت مقاومت در برابر سرما ، برای مثال ، درختان پیوند شده روی p.22 همواره از درختان روی 8.9 کوچک ترند و از نظر عملکرد برابر یا بیشتر از آن هستند.

5. مجموعه های بوداگوسکی (Budagovesky)

Bud.9  از نظر پاکوتاهی ، حساسیت به بیماری آتشک ، آفت شته ی مومی سیب و شکنندگی ریشه ، مشابه M.9 بوده ولی نسبت به سرما و پوسیدگی طوقه ، مقاوم تر از ان هستند. همچنین از این دسته پایه های Bud.490  و  Bud.491 قابل ذکرند. هر سه پایه ی مذکور در برابر سرما خیلی مقاوم اند.

6. مجموعه ی پایه های اوتاوا (Ottawa)

پایه های اوتاوا دو مجموعه دارند:

الف) پایه های هیبرید بذری اوتاوا (OH)،

ب) پایه های کلونی اوتاوا (O).

بیشتر هیبریدهای اوتاوا ، ویروس های مخفی را تحمل می کنند. پایه های هیبرید اوتاوا با نام های OH-2 , OH-3 , OH-4 , OH-5 , OH-6 معرفی شدند. پایه های کلونی اوتاوا هم با نام های  O.1  تا O.14 ، در برابر سرما مقاومند؛ اما کوتاه کننده نیستند . این پایه ها به ظاهر در مقابل آتشک و پوسیدگی طوقه مقاوم اند . در میان این مجموعه پایه های o.4 بالاترین عملکرد و O.2 , O.1  نسبت به O.3 یا MM106 بیشترین بازده را دارند. پایه های O.13 , O.6 , O.9 , O.10  به علت عملکرد کمتر یا ناسازگاری با دست کم یکی از ارقام پیندی آزمایش شده ف کنار گذاشته شده اند.

مفهوم علائم اختصاری : خیلی حساس = VS ، حساسیت متوسط = MS ، متوسط = M،

 متوسط مقاوم = MR ، مقاوم = R ، خیلی مقاوم = VR، آزمایش نشده = NT

مآخذ : روی سی رم (31)

7. پایه ی نوول (Novel)

پایه ی قوی ، مقاوم به  موش و خرگوش ( به دائقه ی جوندگان ناخوشایند است ) ، مقاوم  به پوسیدگی  طوقه ، بیماری به بیماری آتشک ، مقاوم به ویروس نقش حلقوی گوجه فرنگی ، تکثیر آسان از راه قلمه زدن بری استفاده از پایه ی نوول ، بهتر است یک میان پایه ی کوتاه کننده در نظر گرفته شود.

8. آلنارپ (Alnarp)

این پایه به یرمای زمستان مقاوم و درختان روی این پایه بزرگ ، زود بارده و پربار می شوند. درختان روی آنها حدود 20 درصد کوچک ترند و به شته ی مومی و آتشک حساس اند.

9. سری واینلند (VINELAND)

این مجموعه ، با نام کوتاه V  و داری 7 شماره از V.1  تا V.7 شماره گذاری شده اند.

اندازه V.3 برابر M.9 است. V.2 , V.1  به اندازه ی M.26  هستند. V.7 , V.4  در حد M.7 بودند ، V.5 , V.6 هنوز مورد بررسی است.

10. سری پایه های کلونی سیب میشیگان (MAC)

این پایه ها بر اساس نداشتن شته ی مومی سیب در مزرعه و صفات مطلوب خزانه ای بوده است. از معروف ترین این پایه ها MAC 1 , MAC 9 , MAC 24 , MAC 39 , و MAC49 است. یک پایه ی کوتاه کننده است ، که درختان حاصل از ان 30 درصد کوچک تر از M.9 EMLA  ( هم گروه M.9 بدون ویروس ) است. بسیار بیش بار بوده و کارایی شبیه به M.9 دارد. درختان پیوند شده روی این پایه احتیاج به قیم دارند. مقاوم به پوشیدگی ؛ ولی حساس به بیماری آتشک و شته ی مومی سیب است.