باردهی درختان گلابی

گرده افشانی و انتخاب گرده زای مناسب برای ارقام گلابی

گل های درخت گلابی از نوع پروتوجینوس است، یعنی اینکه کلاله قبل از شکفتن کیسه های بساک و آزاد شدن دانه های گرده می رسند. دوره گلدهی ارقام گلابی در حدود یک هفته تا ده روز است و زمان شروع و اتمام آن و زمان تمام گل و میزان همپوشانی آن گل های گلابی گرده فراوان تولید کرده که سبب جذب زنبور جهت جمع آوری گرده می شوند. بر خلاف گل های سیب، ارقام گلابی شهد کمی تولید کرده و غلظت قند آن کم است و به این دلیل برای زنبور عسل چندان جلب توجه کننده نیست. برعکس سوسک های گرده خوار و دوبالان به گل گلابی علاقه بیشتری نشان می دهند. درصد قندنوش گلابی بین 9/7 الی 9/9 درصد ارزیابی شده است. در حالی که در سیب 2/46، در هلو 9/28 و در آلبالو 5/23 درصد مشاهده گردیده است. نکته جالب در مورد ارتباط غلظت قندشهد با توسعه بیماری آتشک در گل ها است. به این صورت که غلظت کم قند در نوشجای گل های گلابی محیط مناسبی را برای تکثیر اولیه باکتری و آلوده کردن بافت ها فراهم مینماید. برعکس در مورد گل های سیب، غلظت بالای قند مانع تکثیر باکتری می گردد، مگر اینکه وجود آب و هوای مرطوب و پر باران سبب کاهش غلظت قند شده و شرایط آلوده سازی اولیه بافت ها را فراهم نماید.

خامه گل های گلابی بلافاصله پس از باز شدن راست ایستاده و آمادگی پذیرش گرده را داراست. در همین هنگام پرچم ها آن قدر به سمت داخل متمایل هستند که ضمن احاطه خامه در زیر کلاله قرار می گیرند. پس از مدتی کیسه های بساک بالغ شده و انبساط پیدامی نمایند و درهمین حال پرچم به حالت ایستاده درآمده و به ارتفاع خامه یا کمی بالای آن می رسد. بر خلاف هسته دارها، شکوفه گلابی فاقد نوشجای عمیق است و فقط به صورت 5 منفذ کوچک شکاف مانند در پایین پرچم ها دیده می شود.

اکثر ارقام گلابی از جمله ارقامی نظیر بارتلت، بوره بوسک،... خودناسازگاری بوده وگرده آن رقم قادر به تلقیح تخمدان همان رقم نیست. در بین درختان میوه دانه دار، درخت گلابی بیش از سیب داریا توان پارتنو کارپی بوده و در شرایط آب و هوایی خاص و در اثر تحریک دانه گرده نیز قادر به نگهداری تخمدان و ایجاد میوه بدون انجام تلقیح است. میزان پارتنوکارپی بسته به رقم و شرایط آب و هوایی متغیر است و تخمدان هایی که درچنین شرایطی روی درخت باقی می مانند گاهی قادر به دوام تا انتهای فصل رشد میوه نبوده و ددچار ریزش زود هنگام می شوند. علاوه بر اینکه میوه های پارتنوکارپیک از نظر بازارپسندی مطلوب بوده لیکن از جنبه انباری فاقد دوام لازم نظیر میوه های تولید شده توسط گرده افشانی هستند. بر این اساس همانند باغ های سیب استفاده از رقم گرده زا و وجود گرده افشان برای تولید محصول اقتصادی در باغ های گلابی اجتناب ناپذیر است. به غیر از بحث وجود ارقام گرده زا

در گلابی رقم شاه میوه امکان تشکیل و دوام میوه با تشکیل یک تا دو عدد بذر نیز امکان پذیر است. لیکن وجود بذر بیش تر سبب رشد بیشتر میوه و استقرار مطلوب تر آن روی درخت می شود. به نظر می رسد که ریزش های شدید میوه های کوچک یک الی دو هفته پس از ریختن گل ناشی از نارسایی در گرده افشان و عدم تلقیح کافی گل ها باشد.