برداشت محصول گردو
برداشت محصول گردو
فصل برداشت گردو بستگی به شرایط محیطی دارد، در اواخر تابستان یا اوایل پاییز برحسب منطقه و نوع واریته محصول گردو میرسد، مثلاً در مناطق سرد در اواخر مهر ماه است. اما آنچه مسلم است این است که هنگام برداشت گردو، پوست آن باید به رنگ قهوهای مایل به خاکی درآمده باشد و به راحتی از گردو جدا شود.
برداشت گردو به دو صورت انجام میگیرد:
برداشت سطحی
میوههای گردو اکثراً در ماههای شهریور و مهر برداشت میشوند. برداشت در ارتفاعات پایین زودتر و در ارتفاعات بالا دیرتر صورت میگیرد. برخی از میوههای گردو بعد از ترک خوردن پوست سبز آنها، به طور طبیعی بر روی زمین میافتند ولی برخی دیگر که با نیروی بیشتری به درخت چسبیدهاند به وسیله ضربه زدن با چوب میریزند. برداشت تمام میوهها در 2 تا 3 نوبت به فاصله چند روز انجام میشود. میوههای چیده شده را به صورت توده جمع آوری کرده و روی آن را با برگ و علف میپوشانند که در مدت 9 تا 15 روز عمل تخمیر صورت میگیرد. جدا کردن پوست سبز و شستن و تمیز کردن میوهها با دست صورت میگیرد. این عمل موجب رنگی شدن دستها، لباسها و میوهها میشود. گاهی اوقات برای بهبود کیفیت ظاهری میوهها، آنها را با محلولهای اسیدی یا قلیایی شستشو میدهند.
میوهها بعد از تمیز کردن به مدت چند روز در روی زمین یا در روی چادر کرباسی پهن میشوند تا در معرض تابش خورشید خشک شوند. گاهی اوقات میوههای گردو به علت کم بودن تعداد ساعات آفتابی و گرم نبودن هوا، به اندازه کافی خشک نمیشوند. محل خشک کردن باید طوری باشد که هوا در آن جریان داشته باشد تا محصول به طور کامل خشک شود. اگر در محل خشک کردن، آفتاب شدید باشد موجب سیاه شدن مغز گردو و عدم بازارپسندی آن میشود. میوههای خشک شده براساس نوع رقم، اندازه و رنگ درجهبندی میشوند. میوههای درجهبندی نشده با قیمت کمتری در بازار فروخته میشوند. این روش علاوه بر زحمت زیاد و وقتگیر بودن آن باعث صدمه به درختان گردو میشود و ثمر سالهای آینده گردو را نیز از بین میبرد.
برداشت ماشینی
در این روش تمامی عملیات از قیبل برداشت، جدا کردن پوست سبز، شستشو، تمیز کردن، خشک کردن، سفید کردن، درجهبندی و بستهبندی میتواند به وسیله ماشین انجام شود که به این ترتیب محصول تولیدی استاندارد شده و میتواند صادر گردد.
اصول کلی این روش به این صورت است که چند روز مانده به شروع برداشت باید زیر درختان را به کلی از علفهای هرز پاک کرد، سپس با ماشین برداشت که از یک بازوی هیدرولیک که با تراکتور کشیده میشود و یک دستگاه مکنده و یک تریلی تشکیل شده است عملیات برداشت را انجام داد. به این ترتیب که بازو را به تنه یا شاخههای بزرگ میبندند، با کار کردن تراکتور و لرزشی که ایجاد میشود شاخهها تکانده شده و گردوها روی زمین میریزند و سپس ماشین دیگری آنها را به صورت نوارهای درازی در وسط دو ردیف درخت جمع میکند، بعد ماشین مکنده آنها را از روی زمین مکیده و به وسیلهای به بالا میفرستد که در داخل تریلی ریخته و به انبار حمل میشود.
استفاده از اتفن هم برای برداشت مکانیکی و هم برای جدا کردن پوست سبز میوهها مفید است، به طوری که فرو بردن میوهها همراه با پوست سبز در داخل محلول اتفن به غلظت 1500 میلیگرم در لیتر موجب جدا شدن پوست میوهها در مدت 3 تا 4 روز میشود. پوست سبز میوهها را میتوان به وسیله دستگاه پوستکن نیز جدا کرد. قرار دادن میوههای خشک در محلول 26 تا 28 درصد هیپوکلریدکلسیم و سپس فرو بردن آنها در محلول یک درصد سولفورواسید موجب سفید شدن آنها میشود. برای خشک کردن دوباره میوهها هوای گرم را که دمای آن بین 32 تا 38 درجه سانتیگراد است به اطراف میوهها هدایت میکنند تا رطوبت آنها به 8 درصد کاهش یابد.
امروزه سه نوع دستگاه خشککن به نام دستگاه خشککن ثابت، خشککن چنگکدار و خشککن واگندار وجود دارد که میتوانند میوهها را در مدت 24 تا 48 ساعت خشک کنند. اگر دمای دستگاه خشککن بیشتر از 43 درجه سانتیگراد باشد، مغز میوهها تند شده و غیرقابل مصرف میشود. بعد از جدا کردن میوههای کوچک، بدشکل، سیاه شده و ترک خورده بقیه میوهها از نظر اندازه درجهبندی میشوند. از آنجایی که مغز گردو نشانگر کیفیت میوهها میباشد، میتوان میوهها را قبل از بستهبندی در جعبههای چوبی، به وسیله چشم الکترونیکی از نظر رنگ و کیفیت درجهبندی کرد.