کاشت درخت فندق و شرایط کاشت نهال فندق
کاشت درخت فندق و شرایط کاشت
خاک
درخت فندق از جمله درختانی است که عموماً به هر خاکی سازش دارد. اما برای رشد بهتر و تولید میوه‌ی بیشتر نیاز به خاکی دارد که نیمه عمیق تا عمیق (بیش از 50 سانتی‌متر) باشد و قرت جذب آب بیشتری داشته باشد. مانند:
- خاک‌های رسوبی، رسی و شنی و رسوبی شنی یا خاک‌هایی که به اندازه‌ی کافی رس داشته باشند.
- خاک‌های سبک، یعنی شنی و رسی که قابلیت نفوذ آب در آن‌ها به خوبی پیدا باشد.
- خاک‌های قلیایی با PH مختلف که با آن‌ها سازش نسبی دارد.
- خاک‌های اسیدی با PH حدود 6 که سازش فندق در چنین خاک‌هایی بهتر از زمین‌هایی است که PH آن‌ها از 5/7 به بالا باشد.
با آن‌که میزان آهک فعال در خاک چندان ربطی با PH ندارد و درخت فندق بیش از هر درخت میوه‌ای با آن سازش دارد، با این حال آزمایش‌های انجام شده به منظور تعیین محدوده‌ی قدرت آهک (I.P.C) نشان داده است که باغ‌های فندق نباید در زمین‌هایی احداث شوند که میزان آهک فعال آن‌ها از 10% بیشتر باشد و چون ریشه‌ی درخت فندق (؟؟؟) نیز حساسیت دارد، لذا کاشت آن در اراضی مرطوب، فشرده، رسی، (؟؟؟) یا در خاک‌هایی که پس از بارندگی آب‌خیز باشند، توصیه نمی‌شود.
اقلیم
با آن‌که کشت فندق در آب و هوای متفاوت سازش نسبی، اما مطلوبی نشان داده است با این حال، کشت وصیع آن از نظر اقتصادی مستلزم انتخاب ارقام مناسب برای هر منطقه و رعایت دقیق تغییرات و کیفیت جوّی، به خصوص دما، برودت و بارندگی می‌باشد.
دما
چون دماهای بالا و پایین معمولاً در اغلب نقاط فندق‌خیر مسئله‌ساز است، لذا شناخت میزان استقامت هر رقم فندق در مقابله با سرما یکی از عواملی است که باید در نظر گرفته شود.
در ارقام زود گل با بیداری زودرس مانند فرتیل دوکوتارد یا روند دوپی یه مونت، دما نباید پایین‌تر از درجه‌های زیر باشد:
- به هنگام استراحت گیاه (خطر ترکیدن چوب درخت)؛
- 13- تا (خطر یخ زدن جوانه و گل‌های نر و ماده‌ی تکامل نیافته)؛
- 7- تا (خطر یخ زدن گل‌های نر باز شده در آذر و دی)؛
- 3- تا (خطر یخ زدن نوجست‌های جوان در فروردین و اردیبهشت)؛
در ارقام دیرگل با بیداری دیررس مانند مِروِی دوبول ویللر و گانسل برت، تاکنون گزارشی درباره‌ی میزان خسارت آن‌ها در یخبندان‌های بهاره نشده است.
بارندگی
شناخت میزان بارندگی هر محل، خصوصاً برای ایجاد شبکه‌های آبیاری مدرن و نصب تأسیسات پیشرفته در سیستم‌های جدید الزامی است.
آب و آبیاری منظم و مکفی از اساسی‌ترین مبانی باغبانی است که باعث:
- افزایش درصد نهال‌هایی که به هنگام کاشت گرفته است و تحکیم ریشه‌بندی آن‌ها؛
- تسهیل و تسریع در رشد گیاهی، استخوان‌بندی و اندام درخت؛
- تقویت و افزایش محصول؛
- درشتی و شکل ظاهری مطلوب میوه با پوست و بی‌پوست می‌شود.
فندق از جمله درختانی است که به آب نیاز زیادی دارد تا بتواند از اردیبهشت تا مرداد، حتی در بعضی از سال‌ها تا شهریور ماه، طعم مغز فندق و اندازه‌ی آن را به حد مطلوب برساند.
درخت فندق به مقدار آبی نیاز دارد که باید با بارندگی‌های فصلی 1000 میلی‌متر یا بالاتر در سال، یا به همین میزان با آبیاری‌های دستی و کمکی تأمین شود. و برعکس، هنگام برداشت محصول (شهریور تا مهر) نیازی به بارندگی ندارد تا میوه‌ی آن در هوای خشک به شیوه‌ی دستی یا مکانیکی برداشت شود.
رطوبت
وجود رطوبت کافی یکی دیگر از عوامل ضروری برای توفیق در کشت درخت فندق است. تجربه نشان داده است که درخت فندق به رطوبت محیط بسیار نیاز دارد. به طوری که، وزش باد نامساعد یا خشک و مداوم سبب تبخیر آب و کاهش رطوبت و سوختگی در برگ درختان می‌شود. لذا، در نقاطی که رطوبت جوّ نامنظم و کم‌تر از 70 تا 80% باشد کاشت فندق توصیه نمی‌شود.
اکثر نقاط عمده‌ی فندق‌کاری در سواحل دریاها در مناطق بسیار مرتفع قرار دارند؛ زیرا در آن‌جا رطوبت سالیانه جوّ بالا است. مانند گیرسون در سواحل دریای سیاه (ترکیه) با 77% رطوبت؛ تاراگون (اسپانیا) یا ناپل (ایتالیا). (در ایران نیز جنگل‌های طبیعی فندق در جنوب آستارا و فندق‌کاری‌های گسترده‌ای در ارتفاع‌های بالاتر از 2000 متری دره جاسب از توابع قهستان قم دیده می‌شود که تحت تأثیر رطوبت دریای خزر یا رطوبت جوّ (؟؟؟) مرکزی کرکس و کرگز لزوم رطوبت را در پرورش این گیاه تأیید می‌کنند.-م
باد
باد از عوامل نامساعد و از عوارض مخرب طبیعی است که وزش آن به خصوص در زمستان سبب کاهش تلقیح در گل‌های فندق و کاهش شدید رطوبت هوای باغ‌های فندق می‌شود.
وزش تندبادهای غالب، یا خیلی سرد در فصل رشد گیاهی (مانند بادهای میسترال) (mistral) در فرانسه عموماً باعث خم شدن تاج درخت یا سوختن برگ و سرشاخه‌های جوان می‌شود.