ارقام نهال تجاری بادام
گرایشهای کنونی
در حال حاضر باغهای بادام تنها بر پایه کاشت سه رقم فراگنس (50 درصد)، فررادوئل (25 درصد) و لوران (25 درصد) یا در باغهای تک رقمی فقط با لوران انجام میشود. از این رو علاوه بر سه رقم بادام معروف فراگنس، فررادوئل و کارکونا، ارقام دیگری نیز از قبیل ماس بوورا، گلورییتا، لوران و گوآرا، در سطح گسترده کاشته شده اند.
Ai
کلون R269
خاستگاه
فرانسه، منطقه اکس آن پرووانس
رقم زراعی قدیمی، بیش از صد سال سابقه کشت
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط
قامت پر شاخ و برگ و آویزان شکل دهی درخت دشوار
محل استقرار میوه شاخه های جوان
زمان گلدهی دیر گل، نیاز به گرما
تاریخ برداشت حدود 10 سپتامبر در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سخت پوست نیم نازک نسبت مغز به پوست 45%-40
% مغز دوقلو 0% وزن متوسط 5/1 – 3/1 گرم
شرح مغز بادام مغز بادام پهن و کلفت، پوسته محافظ ناصاف گاهی شیاردار
مصرف هرگونه مصرف، سرشار از روغن
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس، فررادوئل
سرعت باردهی خیلی زود
پتانسیل تولید متوسط
سال آوری نسبتاً کم
حساسیت به بیماریها خیلی حساس به ناولور روس شاخه به ویژه پس از بارانهای تابستانی و پاییزی، مقاوم به مرنیلیا
سهولت تربیت درخت خیلی سخت در سالهای اولیه، هرس احیا در سالهای پیری توصیه میشود
ارزش و خصوصیات عمومی
آی رقمی است پوست نازک، نسبتاً پر بار، نیازمند به هرس مداوم و گرده افشان مناسب با مغز بادام شیرین و مورد پسند در شیرینی سازیها.
DesmayoLargueta
کلون R308
خاستگاه
اسپانیا – کاتالونیا
رقم محلی
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط
قامت پر شاخ و برگ و آویزان، شاخه های میوه دار آویزان
محل استقرار روی اسپارهای روییده از شاخه های دو ساله
زمان گلدهی خیلی زود گل (آخر ژانویه)
زمان برداشت نیمه دیر رس
ویژگیهای میوه
سختی پوست خیلی سخت نسبت مغز به پوست 28-25%
درصد مغز دوقلو 3-2% وزن متوسط 4/1 گرم
شرح مغز بادام کشیده، نوک تیز، پهن و صاف
مصرف مناسب برای بو دادن (پوست کنی آسان)
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس، فررادوئل
سال آوری کم
سرعت باردهی خیلی زود
پتانسیل تولید بسیار پر بار، سازگار برای کشت دیم
حساسیت به بیماریها خیلی حساس به تاولور روی شاخه به ویژه پس از بارانهای تابستانه و پاییزی، مقاوم به مونیلیا
سهولت تربیت درخت خیلی سخت، در سالهای اولیه، هرس احیا در سالهای پیری توصیه میشود
ارزش و خصوصیات عمومی
دسمیو یا مارکونا یکی از معروفترین ارقام بادام اسپانیا است. درختی است با خصوصیات گیاهی خوب و پر بار اما به سبب زودگلی در فرانسه کاشته نمیشود گرچه گلهای آنها در مقابل سرمای بهاره مقاومت نسبی نشان میدهد.
Ferraduel
کلون R485
خاستگاه
فرانسه –INRA
شجره: کریستومورتو × آی (1960). هم تلاقی با فراگنس
ثبت در کاتالوگ رسمی 1966
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط تا قوی
قامت کشیده، پر شاخه تر از فراگنس
محل استقرار میوه عموماً روی گل خوشه بهاری و کمی روی اسپارها
زمان گلدهی دیر گل، 2-1 روز بعد از فراگنس
زمان برداشت حدود 20 شهریور در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سختی پوست سخت نسبت مغز به پوست 28-25%
% مغز دو قلو 0% وزن متوسط 4/1-3/1 گرم
شرح مغز بادام مغز بزرگ، پهن، قهوه ای تیره با پوست ظریف
مصرف مفید برای هرگونه مصرف به ویژه برای تهیه دراژه
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس، فرراستار، آی
سرعت باردهی سریعتر از فراگنس
پتانسیل تولید پربار تا خیلی پربار، کمتر از فراگنس
سال آوری گرایش قابل توجه به تناوب
حساسیت به بیماریها تا حدی حساس به فوزیکوکوم و حساس به تاولور
تربیت نسبتاً آسان
ارزش و خصوصیات عمومی
با آنکه فررادوئل گرده افشان خوبی برای فراگنس است اما به سبب تمایل به تناوب بهتر است به عنوان دومین گرده افشان کاشته شود. عمده ترین خواص آن زود به بار نشستن، مقاومت نسبی به بیماریها و شکل مطلوب مغز آن است. بیشتر در حوزه مدیترانه کشت میشود و تمایل اندکی به کلروز در تابستان دارد.
Ferragnes
کلون R486
خاستگاه
فرانسه INRA
شجره: کرستوموردتو × آی (1960)
واریته ثبت شده در کاتالوگ رسمی 1966
ویژگیهای درخت
قدرت خیلی قوی
قامت بیشتر کشیده، کمی گسترده، شاخ و برگ میانه
محل استقرار میوه عموماً روی گل خوشه های بهاری و کمی روی اسپارها
زمان گلدهی نیمه دیر گل، تمام گل در جنوب فرانسه در حدود 5 مارس
زمان برداشت از 20 سپتامبر در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سختی پوست نیم سخت نسبت مغز به پوست 40%-35
% مغز دو قلو 0% وزن متوسط 7/1-4/1 گرم
شرح مغز بادام کشیده، نسبتاً کلفت، کمی ناصاف
مصرف مفید برای هرگونه مصرف و مطلوب برای خلال بادام
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فورادوئل، لوران، فرراستار، آی
سرعت باردهی متوسط، اولین برداشت در سال پنجم
پتانسیل تولید بسیار پربار در کاشت تحت آبیاری منظم و گرده افشانی دقیق به طور متوسط 1500 کیلوگرم در هکتار مغز بادام میدهد
سال آوری در شرایط تحت آبیاری، اندک است
حساسیت به بیماریها نسبتاً مقاوم به مونیلیا روی شاخه. خیلی حساس به فوزیکوکوم، نیازمند به سمپاشی با قارچ کش هنگام گل ریزان و برگ ریزان. مقاوم به تاولور و پلی استیگما
تربیت مشکل به سبب استحکام زیاد
ارزش و خصوصیات عمومی
فراگنس رقمی است قابل توجه از نظر قدرت تولید، استحکام، سال آوری و انعطاف پذیری اندک. در تمام حوزه مدیترانه کاشته میشود. برعکس خیلی حساس به فوزیکوکوم است و برای کاشت در مناطق آلوده به این بیماری توصیه نمیشود.
Ferralise
کلون R769
خاستگاه
فرانسه INRA
شجره: فررادوئل × فراگنس (1960) ثبت در کاتالوگ رسمی 1979
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط. پیوند روی پایه GF677
قامت عمودی با شاخ و برگ زیاد
محل استقرار میوه روی گل خوشه های بهاری
زمان گلدهی خیلی دیر گل، 5 روز بعد از فراگنس
زمان برداشت زودرس، حدود 15 سپتامبر در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سختی پوست سخت نسبت مغز به پوست 30%-28
% مغز دو قلو 0% وزن متوسط یک گرم
شرح مغز بادام کوچک ولی با شکل مطلوب، روشن و صاف
مصرف مفید برای هرگونه مصرف
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها لوران
سرعت باردهی زودتر از فراگنس
پتانسیل تولید نسبتاً زیاد ولی کم بارتر از فراگنس
سال آوری گرایش به تناوب
حساسیت به بیماریها حساس به فوزیکوکوم. برای اقلیم مرطوب توصیه نمیشود. مقاوم به مونیلیا
تربیت نسبتاً آسان، شاخ و برگهای فرعی زیاد در آغاز
ارزش و خصوصیات عمومی
فررالیز رقمی است بسیار جالب از نظر دیرگلی. درختی است پربار ولی پوست میوه سخت شکسته میشود و اغلب در موقع شکستن آن، مغز بادام زخمی میشود.
Ferrastar
کلون R800
خاستگاه
فرانسه INRA
شجره: کریستومورتو × آردشواز (1960)
ثبت در کاتالوگ رسمی 1979
ویژگیهای درخت
قدرت خیلی قوی
قامت کشیده، کم شاخ و برگ
محل استقرار میوه روی گل خوشه های بهاری و روی اسپارها
زمان گلدهی یک تا سه روز قبل از فراگنس
زمان برداشت همزان با فراگنس
ویژگیهای میوه
سختی پوست سخت نسبت مغز به پوست 30%
% مغز دو قلو 0% وزن متوسط 4/1 گرم
شرح مغز بادام کمی کشیده، پهن، ناصاف، گاهی پیچیده، طعم معطر
مصرف خمیر مایه برای شیرینی پزی و تنقلات
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس، فررادوئل
سرعت باردهی کند
پتانسیل تولید خیلی زیاد
سال آوری محسوس به ویژه پس از سالهای پربار
حساسیت به بیماریها خیلی حساس به فوزیکوکوم و تاولور، کمی مقاوم به مونیلیا
تربیت آسان، فقط باید سال اول آن را هرس کرد
ارزش و خصوصیات عمومی
فرراستار بادامی است با درخت قوی و مقاومتی جالب در برابر بیماریها با مناطقی محدود سازگاری دارد. عیب عمده این رقم بادام سال آوری آن است که در تابستانهای ملایم با ریزش بسیاری از گلها باعث کاهش محصول میشود.
Francoli
کلون R932
خاستگاه
اسپانیا IRTA Mas Bove
شجره: کریستو مورتو × گابکس (1976)
ویژگیهای درخت
قدرت قوی
قامت گسترده پر شاخ و برگ
محل استقرار میوه روی گل خوشه های بهاری
زمان گلدهی نیمه دیر گل
زمان برداشت 10 سپتامبر در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سختی پوست سخت نسبت مغز به پوست 31%-28
% مغز دو قلو 6% تا 4 وزن متوسط 4/1 گرم
شرح مغز بادام پهن، کمی بیضی، نوک تیز، درشت، به رنگ تیره و چین خورده
مصرف خمیر مایه برای شیرینی پزی
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس و گلورییتا
سرعت باردهی پیش رس
قدرت باردهی خیلی خوب
سال آوری کم
حساسیت به بیماریها مقاوم به فوزیکوکوم و حساس به مونیلیا
تربیت درختی است گسترده و بسیار آسان برای هرس
ارزش خصوصیات عمومی
فرانکولی بادامی است بسیار پر محصول که زود به بار می نشیند، به راحتی فرم میگیرد و کمی سال آور است. شکل مغز آن بهتر از فراگنس است ولی مونیلیا حساس است.
Glorieta
کلون R929
خاستگاه
اسپانیا
شجره: پریمورسکی × کریستومورتو (1975)
ویژگیهای درخت
قدرت قوی
قامت گسترده، پر شاخ و برگ
محل استقرار میوه روی گل خوشه بهاری و کمی روی اسپارها
زمان گلدهی نیمه دیر گل
برداشت 20 سپتامبر در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سخت پوست سخت نسبت مغز به پوست 32%-30
% مغز دو قلو 2% وزن متوسط 4/1 گرم
شرح مغز بادام پهن، بیضی، با پوست صاف به رنگ روشن
مصرف مفید برای هر مصرف
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس، فرانکولی، ماس بوورا
سرعت باردهی تقریباً تند
پتانسیل تولید نسبتاً زیاد
سال آوری کم
حساسیت به بیماریها نسبتاً مقاوم به فوزیکوکوم (که باید بیشتر مورد تأیید قرار بگیرد)
تربیت بسیار آسان برای هرس
ارزش و خصوصیات عمومی
گلورییتا بادامی است قوی و آسان برای فرم گیری. پر بار است، اما کمتر از ماس بوورا و فرانکولی. مغز بسیار پر ارزش از لحاظ تجارتی.
Lauranne
کلون R916
خاستگاه
فرانسه INRA
شجره: فراگنس × تواونو (1978)
واریته ثبت شده در کاتالوگ رسمی 1991
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط تا کمی قوی در آغاز
قامت گسترده، افتاده
محل استقرار میوه عموماً روی گل خوشه های بهاری
زمان گلدهی دیرگل، سه روز بعد از فراگنس
زمان برداشت پیش رس حدود اول سپتامبر در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سختی پوست سخت نسبت مغز به پوست 38%-32
% مغز دو قلو 20%-5 وزن متوسط 2/1-9/0 گرم
شرح مغز بادام کوچک و روشن
مصرف مفید برای هر گونه مصرف
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها خودبارور است
سرعت باردهی خیلی زود رس
پتانسیل تولید خوب
سال آوری کمی محسوس ولی هر سال بار میدهد
حساسیت به بیماریها اندکی حساس به فوزیکوکوم
تربیت نسبتاً آسان. نیاز به هرس منظم دارد
Marcona
کلون R185
خاستگاه
اسپانیا – منطقه آلیکانت
رقم بومی
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط تا ضعیف
قامت عمودی، پر شاخ و برگ و انبوره با شاخه های درهم و آویخته
محل استقرار میوه روی شاخه های یکساله و دو ساله
زمان گلدهی پیش گل با گلهای سرخ رنگ
زمان برداشت دیر رس (شروع اکتبر). به تدریج میرسد
ویژگیهای میوه
سختی پوست سخت نسبت مغز به پوست 28%-23
% مغز دو قلو 0% وزن متوسط 5/1 گرم
شرح مغز بادام گرد، کوتاه، کمی ناصاف
مصرف شیرینی سازی (بسیار پر چربی)
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها نون پاری، تگزاس، فورنات دوبرزنو
سرعت باردهی خیلی زود (سال سوم)
پتانسیل تولید پر بار
سال آوری گاهی بعد از سالهای پر بار
حساسیت به بیماریها حساس به مونیلیا روی گل و شاخه
تربیت آسان در فرم دهی
ارزش خصوصیات عمومی
مارکونا بادامی است پر بار با مغز مطلوب و شکلی خوش ترکیب که در اسپانیا بیشتر از فرانسه کشت میشود به علت زود گلی آن در فرانسه زیاد استقبال نشده است.
Masbovera
کلون R928
خاستگاه
اسپانیا
شجره: پریمورسکی × کریستومورتو (1975)
ویژگیهای درخت
قدرت قوی
قامت بلند، کمی گسترده
محل استقرار میوه عموماً روی گل خوشه های بهاری و گاهی روی شاخه های یکساله
زمان گلدهی دیر گل
زمان برداشت کمی دیر رس
ویژگیهای میوه
سختی پوست سخت نسبت مغز به پوست 30%-26
% مغز دوقلو 0% وزن متوسط 4/1 گرم
شرح مغز بادام بیضی، صاف با شکل مطلوب
مصرف مفید برای هرگونه مصرف
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس، گلورییتا
سرعت باردهی خیلی زود
پتانسیل تولید مطلوب
سال آوری خفیف
حساسیت به بیماریها مقاوم به فوزیکوکوم
تربیت آسان در شکل دهی و هرس
ارزش و خصوصیات عمومی
خواص مطلوب این رقم بادام عبارتند از قدرت، قوت، پرباری، سهولت در هرس، بهترین مکان جغرافیایی آن اسپانیا است.
Nonpareil
کلون R645
خاستگاه
ایالات متحده آمریکا – کالیفرنیا
پیدایش اتفاقی وسیله A. T. Hatch در سال 1884
ویژگیهای درخت
قدرت قوی
قامت نیمه بلند
محل استقرار میوه روی شاخه های جوان و گل خوشه های بهاری
زمان گلدهی نیمه پیش گل
زمان برداشت نسبتاً پیش رس
ویژگیهای میوه
سختی پوست پوست نازک و لطیف نسبت مغز به پوست 65%-60
% مغز دو قلو 5% وزن متوسط 2/1 گرم
شرح مغز بادام خوش شکل، یکنواخت، کشیده، خالدار به رنگ روشن با پوسته ظریف
مصرف مغز آن برای هرگونه مصرف مناسب است
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها کارمل، مارکونا، تگزاس
سرعت باردهی متوسط
پتانسیل تولید بسیار پر بار در کالیفرنیا و کم بار در فرانسه
سال آوری خفیف
حساسیت به بیماری نسبتاً حساس به تاولور، مونیلیا و فوزیکوکوم
تربیت شکل دهی آسان
ارزش و خصوصیات عمومی
نون پاری یا بی نظیر، بادامی است که به سبب شکل و لطافت مغز، بازار بسیار مطلوبی تجارتی در کالیفرنیا پیدا کرده است به طوری که بیش از یکصد هزار هکتار زمین تا 1990 زیر کشت آن رفته است. اما به علت حساسیت پوست نازکش نسبت به حمله حشرات و خسارت پرندگان رونق زیادی در حوزه مدیترانه نیافته است.
Steliette
کلون R975
خاستگاه
فرانسه INRA
شجره: فراگنس × تواونو (1978)
حاصل همان تلاقی لوران
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط تا قوی
قامت نیمه بلند
محل استقرار میوه عموماً روی گل خوشه های بهاری
زمان گلدهی دیر گل
زمان برداشت نیمه پیش رس
ویژگیهای میوه
سختی پوست نسبتاً پوست کلفت نسبت مغز به پوست 48%-40
% مغز دوقلو تا 5% وزن متوسط 3/1 گرم
شرح مغز بادام درشت
مصرف مفید برای هرگونه مصرف
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها خودبارور
سرعت باردهی زود رس
پتانسیل تولید خوب
سال آوری خفیف
حساسیت به بیماریها مقاومتر از فراگنس به بیماریهای قارچی
تربیت دشوارتر از شکل دهی لوران
ارزش و خصوصیات عمومی
استیلت بادامی است خودبارور که همزمان با لوران پیدا شده است. به علت سختی پرورش و فرم گیری آن در هرس و عدم اطلاع دقیق از چگونگی سازش آن با محیط هنوز در فرانسه کشت نشده است.
Texas
کلون R270
خاستگاه
ایالات متحده آمریکا
شجره: هسته بادام × لانگ دوک. این واریته در کالیفرنیا میشن نامیده میشود.
ویژگیهای درخت
قدرت قوی
قامت کشیده
محل استقرار میوه عموماً روی گل خوشه های بهاری
زمان گلدهی نسبتاً دیر گل
زمان برداشت خیلی دیررس، 10-8 اکتبر در جنوب فرانسه
ویژگیهای میوه
سختی پوست نسبتاً پوست نازک نسبت مغز به پوست 45%-40
% مغز دوقلو 40%-20 وزن متوسط 2/1 گرم
شرح مغز بادام کوتاه، کلفت، نوک تیز
مصرف مفید برای هرگونه مصرف به ویژه برای بو دادن و شیرینی پزی
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها فراگنس، نوراستار
سرعت باردهی نسبتاً زود
پتانسیل تولید خیلی خوب
سال آوری گرایش دارد
حساسیت به بیماریها نسبتاً مقاوم به بیماریهای قارچی
تربیت آسان برای هرس
ارزش و خصوصیات عمومی
با آنکه تگزاس بادامی است پر بار و مقاوم اما دیررس، افزاش مغز دوقلوها و نازکی پوست آن که در مقابل حمله سنجابها، موش خرما و پرندگان آسیب پذیر است از اختصاصات منفی این واریته است که در موقع کاشت باید در نظر گرفت.
Tuono
کلون R219
خاستگاه
ایتالیا – منطقه پویی
رقم محلی
ویژگیهای درخت
قدرت متوسط
قامت گسترده با شاخه های خمیده که باعث رویش شاخه های فرعی دیگری میشوند
محل استقرار میوه روی گل خوشه های بهاری
زمان گلدهی دیر گل
زمان برداشت تقریباً پیش رس
ویژگیهای میوه
سختی پوست نیمه کلفت نسبت مغز به پوست 40%-35
% مغز دوقلو 30%-15 وزن متوسط 2/1 گرم
شرح مغز بادام بیضی، کمی کشیده، نوک تیز به رنگ تیره
مصرف برای شیرینی سازی و پودر بادام
ویژگیهای زراعی
گرده افشانها خود بارور
سرعت باردهی سریع
پتانسیل تولید بالا و گاهی گرایش به کم (به علت حجم ضعیف)
سال آوری خفیف
حساسیت به بیماریها کمی حساس به مونیلیا و تاولور
تربیت آسان برای هرس
ارزش و خصوصیات عمومی
مانند سایر ارقام بومی منطقه، درختی است گسترده با شاخه های مثمر و اسپارهای میوه دهنده زیاد. ویژگی عمده آن خود باروری و مقاومت گل و میوه های نورس به سرمای بهاره است. این رقم از اقوام نر لوران و در نتیجه کم اهمیت تر از آن است.
سایر ارقام معروف بادام
Guara (کلون R937) رقمی است اسپانیایی و خودبارور و نتیجه انتخاب کلونال تواونو به وسیله گروه SIA در ساراگوس. این واریته پیش گل تر از فراگنس ولی همان ویژگیهای تواونو را دارد.
Moncayo (کلون R937) رقمی است اسپانیایی و خودبار که SIA در ساراگوس آن را به دست آورده. گلدهی آن دیرتر از فراگنس است اما باردهی آن متوسط است.
Ayles (کلون R793) سومین رقم خودبارور اسپانیایی است که آن نیز وسیله SIA در ساراگوس به دست آمده است. کم بار است.
Carmel (کلون R709) رقمی آمریکایی است، گرده افشان خوبی برای نون پاری است که در کالیفرنیا سطح گسترده ای را زیر کشت دارد. در باغهای نوکاشت بسیار پربار است. به ریزش جوانه حساس است.
Buttle (کلون R721) رقمی است آمریکایی از گروه بادامهای دیر گل که در کالیفرنیا عموماً به عنوان گرده افشان برای تگزاس کاشته میشود. بعضی از بادامکاران از آن به عنوان درخت اصلی نیز استفاده میکنند. این رقم بادام به سبب نازکی پوست هنوز در فرانسه تحت بررسی است.
Cristomorto (کلون R201) بادامی است ایتالیایی، دیرگل با قدرت زیاد که خاستگاه اصلی آن منطقه «پویی» است. در ایتالیا کم و بیش کاشته شده است. کریستومورتو یکی از بهترین نتایجی است که در برنامه های اصلاح گیاه در فرانسه به علت دیرگلی و قدرت آن مورد استفاده قرار گرفته است.
Supernova (کلون R943) رقمی است ایتالیایی دیرگل و خودبارور که بر اثر جهش به وسیله تشعشع با رقم «Fascionello» در رم (ISF) به دست آمده است. رقمی است با قدرت متوسط و اندامی شبیه به قامت سایر ارقام محلی در پویی. در اقلیم فرانسه کم بار است و درصد مغز دوقلو آن بسیار بالا است.
Primorskyi (کلون R613) رقمی است روسی و یکی از عمده ترین ارقام بادامهای روسی به شمار می آید. این رقم دیرگل و بسیار مقاوم به فوزیکوکوم است. قدرت باردهی آن بسیار متوسط است.