آبیاری موز:
موز از گیاهانی است که به آب فراوان نیاز دارد. میزان آب مورد نیاز بر حسب رقم، توپوگرافی، نوع خاک، آب و هوا، نحوه کاشت و ارزش اقتصادی آب متفاوت خواهد بود. به منظور تولید میوه مطلوب هر درخت موز حداقل به 5/2 سانتیمتر آب (ارتفاع آب) در هر هفته نیاز دارد. در مناطق فاقد بارندگی بلافاصله پس از کاشت عمل آبیاری باید صورت گیرد و بعد از آن نیز نباید اجازه داد خاک موزستان به طور کامل خشک شود. آبیاری باید طوری انجام گیرد که همیشه قسمتی از خاک که ریشه در آن قرار دارد مرطوب بماند برای آبیاری موزستان در شرایط هند در فصول گرم به طور متوسط حدود 5/7 سانتی متر آب (ارتفاع آب) در هر نوبت مورد نیاز است. در مناطق گرم هر ۴-۳ روز یک بار عمل آبیاری صورت میگیرد .
در هند از زمان کاشت تا برداشت محصول 51-43 بار موزستان آبیاری می شود. در این کشور افزایش قابل توجه محصول با آبیاری موز در محدوده 70-60 درصد آب قابل گزارش استفاده شده است. . میزان آب آبیاری در برخی از کشورهای عمده تولید کننده موز به شرح زیر گزارش شده است .
|
کشور |
میزان آب توصیه شده (سانتی متر) |
میزان آب مصرفی در ماه ( سانتی متر) |
|
استرالیا |
5/2 سانتی متر در هر هفته |
10 |
|
هند |
5/7 سانتی متر هر 10-8 روز |
25 |
|
هند |
5/12 سانتی متر هر 15 روز یک بار |
25 |
|
هند |
2/11-5 سانتی متر هر 6-3 روز |
55 |
|
فلسطین اشغالی |
400 متر مکعب در یک ایکر هر 13-12 روز |
20 |
|
مصر |
3400 متر مکعب در هر هکتار هر 8-5 روز در تابستان و 15-12 روز یک بار در زمستان |
5/27 |
روش های آبیاری موز:
چهار روش آبیاری در دنیا اعمال می شود که شامل آبیاری تشتکی، شیاری، غرقابی و بارانی می باشد. آبیاری تشتکی متداول ترین روش آبیاری در هند، هاوایی، فلسطین اشغالى و غرب استرالیا است. آبیاری تشتکی روشی اقتصادی به شمار می رود چون آب فقط درون تشتک های ایجاد شده پای گیاه قرار می گیرد و از هدر رفت آب بین ردیف های کاشت جلوگیری می گردد .
آبیاری بارانی در صورت امکان نسبت به سایر روش ها ارجحیت داشته و در مناطقی که با محدودیت منابع آب مواجه هستند آبیاری قطره ای مفید خواهد بود. در پورتوریکوبا با استفاده از روش آبیاری قطره ای در ارقام زیو و گراند ناین به ترتیب 6/59 و ۴/48 تن در هکتار محصول برداشت نموده اند .
در صورت عدم امکان آبیاری بارانی، بهترین روش استفاده از آبیاری نشستی است و برای این کار در فاصله ۴۰ - ۳۰ سانتی متری درخت جوی هایی در دو طرف ایجاد کرده و آب را در آن ها جاری می کنند. باید سعی شود که جوی‌ها طوری آماده شوند تا آب در آنها امکان نفوذ به اندازه کافی در عمق خاک را داشته باشد. نیاز آبی موز در آبیاری سطحی ۳0۰-۲۰۰ سانتی متر در هکتار در سال برحسب شرایط خاک و اقلیم توصیه شده است.
در شرایط بلوچستان بر اساس مطالعات انجام شده در طول یک دوره بهره برداری که معمولا ۱۸ ماه می باشد، در خاکهای شنی-رسی و غنی از مواد آلی ارقام پاکوتاه را۴۵-۴۰ بار و در خاک های سبک تر ۹0-۸۰ بار آبیاری می نمایند .