JO WhatsApp Contact Button

مقالات

ازدیاد گواوا

ازدیاد گواوا:

ازدیاد گواوا با بذر:

اگر چه تکثیر گواوا به وسیله بذر به راحتی امکان پذیر است اما درختان حاصله شبیه والدین نیستند و کیفیت میوه آنها معمولا مطلوب نمی باشد. نهال های بذری معمولا به عنوان پایه جهت پیوند مورد استفاده قرار می گیرند. در این روش بذر را در خزانه هایی که زهکشی خوبی داشته باشند و یا در گلدان های پلاستیکی نشت می کنند. بیش از ۹۰ درصد بذرهای تازه پس از ۱۵ الی ۲۰ روز سبز خواهند شد. بذرهای کاشته شده در گلدانهای پلاستیکی را حدود ۶ الی ۸ هفته بعد از سبز شدن می توان به زمین اصلی منتقل نمود. قراردادن بذور قبل از کاشت در آب سرد مفید خواهد بود ولی خیساندن بذور در آب گرم مضر است. بذور کاملاً  رسیده از گوشت میوه جدا شده و درون  کیسه های پلاستیکی یا خزانه کشت می شوند. نهال های بذری تولیدی در خزانه زمانی که به ارتفاع 10 سانتیمتر رسیدند به گلدان منتقل می شوند. این پایه های بذری حدود ۱۲-۸ ماه بعد آماده  پیوند هستند. در بین پایه های بذری، نهال های بذری گواوی چینی(friedrichsthalianm)نسبت به  بیماری پژمرد گی و نماتد مولد غده مقاوم هستند و همچنین P. Cattleianm باعث افزایش محصول می گردد .

ازدیاد گواوا با قلمه:

اگر چه قلمه گواوا به سختی ریشه دار می شود ولی تحقیقات نشان داده که ازدیاد از طریق قلمه در شرایط میست موفقیت آمیز است تیمارکردن قلمه چوب نرم با ایندول بوتریک اسید(IBA) به غلظت ۵۰۰۰ پی پی ام و کشت آن ها در بستر شنی و در شرایط گلخانه میست باعث ریشه دار شدن ۹۰-۷۵ درصد قلمه ها شده است. قلمه های نیمه چوبی سخت زمانی که با نفتالین استیک اسید (NAA)و ایندول استیک اسید(IAA) در غلظت . ۲۰۰ پی پی ام تیمار شوند بهتر از قلمه های چوبی سخت ریشه دار می شوند.

خوابانیدن هوایی گواوا:

یکی از متداول ترین روش های ازدیاد گواوا است . شاخه هایی که برای این روش انتخاب می شوند باید یک ساله باشند و یک تا یک و نیم سانتیمتر ضخامت داشته باشند. در پوست  این گونه شاخه ها یک شکاف به طول سه سانتیمتر ایجاد و سپس با خزه اسفاکنوم مرطوب  پوشانیده و با یک نوار پلاستيکی اطراف آن بسته می شود . پس از 30 الی ۴۰ روز این شاخه ها ریشه دار می شوند. فصل بارندگی بهترین فصل جهت تکثیر به روش خوابانیدن است.

 پیوند گواوا:

پیوند مجاورتی یکی دیگر از مهمترین روش های ازدیاد گواوا است. در این روش تا95 درصد  موفقیت حاصل شده است اما به مراتب پرزحمت تر از قلمهزدن یا خوابانیدن است پيوندروکشى(Veneer) نیز روش موفقی است. در این روش، پیوندک ها از شاخه های انتهایی که  ساقه سبز، چهارگوش و حاوی جوانه های در حال رشد هستند انتخاب می شوند. هنگامی که  قطر پایه های بذری به ۱۲ تا ۲۰ میلی متر می رسد قابل پیوند می باشند. البته در صورتی که قطر ساقه بیشتر باشد برای پیوند جوانه مناسبتراست،

در میان روشهای مختلف پیوند شاخه، روش پیوند جانبی و قاشقی(Wedeg grafting) بیشتر از بقیه استفاده می شود. پیوند قاشقی به عنوان روشی جدید و مناسب جهت تکثیر گواوا در کشور هند معرفی شده است. از مزایای این روش پیوند می توان مواردی مانند امکان تكثير سریع و انبوه نهال پیوندی گواوا در شرائط گلخانه و همچنین هوای آزاد، آسان بودن روش کار، درصد گیرایی بالای پیوندک در مقایسه با پیوند جوانه، بالا بودن درصد استقرار نهال ها در زمین اصلی، آماده شدن سریع تر نهال ها (۵ ماه پس از پیوند) جهت کاشت، امکان استفاده مجدد از گیاه پایه در صورت نگرفتن پیوندک و کم هزینه بودن آن نام برد. اصول و مراحل کار پیوند به روش قاشقی به شرح زیر است.

  • کاشت بذر درون کیسه های پلی اتیلینی: بذور مورد استفاده باید تازه و از میوه رسیده ارقام مطلوب گواوا انتخاب شده و پس از استخراج از میوه ها و شستشوی کامل با آب، با قارچکش مناسب مانند اکسی کلرور مس (علیه بیماری مرگ گیاهچه) ضدعفونی شوند و سپس درون کیسه های پلی اتیلیبی به ابعاد ۲۰ ×۱۰یا ۲۵ ×۱۰ که با مخلوط خاک، ماسه و کود حیوانی پوسیده به  نسبت ۳. ۱.۱ پر شده اند کاشته شوند. پس از آن آبیاری و با ورقه های پلاستيکى به ضخامت ۱۵۰ مش پوشانده شوند. با این اقدام بیش از ۹۷ درصد بذور طی مدت 3 هفته سبز خواهند شد  نهال های بذری حدود ۸-۶ ماه بعد آماده پیوند خواهند بود. قطر نهال ها  در زمان پیوند باید به اندازه یک مداد (5/4-۴ سانتیمتر) باشد.
  •  قسمت فوقانی نهال پایه بذری به گونه ای قطع می شود که ارتفاع ساقه نهال از سطح کیسه پلاستیکی کاشت حدود ۱۸-۱۵ سانتیمتر باشد سپس با استفاده چاقوی پیوند، شکافی به طول 5/4-۴ سانتیمتر از قسمت فوقانی و مرکزی محل برش در ساقه نهال پایه بذری ایجاد می شود.
  • قلمه های پیوندک باید از درختان سالم، مرغوب و عاری از آفت و بیماری و از شاخه های فعال و در حال رشد انتخاب شوند. این قلمه ها باید ۴-۳ ماه سن داشته باشند و همچنین دارای ۴-۳ جوانه، ۱۵-۱۲ سانتیمتر طول و 5/4-۴ سانتیمتر قطر (به اندازه قطر مداد) باشند. ۷-۵ روز قبل از عملیات پیوند می بایست برگ های روی قلم ها و همینطور قسمت انتهای آن حذف شوند. این کار باعث فعال شدن و متورم شدن جوانه های جانبی در حال خواب می شود. سپس با استفاده از چاقوی تیز و تمیز پیوندی برشی مورب و به طول 5/4-۴ سانتیمتر در انتهای قلمه پیوندی زده می شود.
  • قلمه پیوند به گونه ای درون شکاف پایه بذری قرار می گیرد که کاملاً با هم یکی شوند. یکسان بودن قطر پایه و پیوندک به اتحاد این دو به یکدیگر کمک بسیار زیادی می کند.
  • پایه و پیوندک با استفاده از نخ های پلاستیکی به عرض ۲ سانتیمتر و طول30-۲5 سانتیمتر کاملا به هم محکم بسته می شوند تا عمل اتحاد آنها به خوبی صورت گیرد.
  • پوشش ها پلاستیکی سفیدرنگ فنجانی شکل و به ابعاد ۱۸ × 5/2 سانتیمتر روی نهال های پیوند شده قرار می گیرند . این کار باعث افزایش گیرایی پیوندک ها می گردد. معمولا 12-9 ۱۹ روز بعد از عملیات پیوند، جوانه ها پیوند، جوانه های پیوندک شروع به رشد می کنند و پوشش ها حداکثر 25 روز بعد از عملیات پیوند و هنگام غروب آفتاب برداشته می شوند.
  • نهال های پیوند شده در شرایط گلخانه نگهداری می شوند. بهترین شرایط گلخانه جهت عملیات پیوند رطوبت نسبی ۷۵۰-۶۰ درصد و دمای ۳۰-۲۵ درجه سانتیگراد است . میزان موفقیت این روش در شرایط گلخانه بیش از ۹۳ درصد و در شرایط هوای آزاد۸۰-۹0 درصد است. ماه های ژانویه تا دسامبر بهترین زمان جهت پیوند گواوا است.
  • به منظور مقاوم سازی نهال ها و آماده کردن آنها جهت انتقال و کاشت در زمین اصلی، مدتی آنها را در اطاقک های توری دار (سایه دار) قرار می دهند. نهال های پیوندی در مدت ۵ ماه به ارتفاع ۵۵-۴۵ سانتیمتر رسیده و آماده فروش و کاشت در زمین اصلی می باشند. میزان استقرار این گونه نهال ها در زمین اصلی بسیار بالاست چون در این روش تکثیر به ریشه اصلی آنها هیچ آسیبی نمی رسد .

کاشت گواوا:

 قبل از کاشت باید عملیات شخم، دیسک و لولر زدن زمین انجام و سپس گودال هایی به ابعاد ۶۰ × ۶0 ×۶۰ سانتی متر حفر شود. فواصل گودال ها در سیستم کاشت مربعی ۶-۵ متر می باشد. در بعضی مناطق نیز فواصل کاشت را ۷-۶ متر در نظر می گیرند فواصل نزدیک تر باعث کاهش کیفیت میوه ها می شود. در سیستم های نیک فواصل کاشت بیشتر (مثلا ۶×۵ متر) در نظر گرفته می شوند. گوادل ها به مدت ۲۰-۱۵ روز در معرض نور خورشید قرار می گیرند و سپس با خاک برگ و حدود 30-20کیلو گرم کود حیوانی و خاک سطحی پر می شوند بعد از کاشت نهال خاک اطراف آن فشرده شده و گیاه باقیم بسته می شود. ایجاد سایه روی نهال های کاشته شده و آبیاری منظم تا زمان استقرار ضروری است .