JO WhatsApp Contact Button

گیاه پزشکی

بیماری های مهم انبه و درمان آن

بیماری های مهم انبه :                                                                                                               

سفیدک پودری انبه : (Oidium mangifera )                                                                           

عامل بیماری : عامل بیماری فرم غیر جنسی قارچ می باشد و فرم جنسی آن تاکنون شناخته نشده است. این قارچ هم اکنون در بیشتر نقاط مهم تولید انبه جهان شناخته شده است. قارچ مذکور برای بقاء خود از سالی به سال دیگر نیاز به تولید فرم جنسی ندارد و می تواند به صورت میسیلیوم درون جوانه های در حال خواب یا بصورت مکینه  Haustoriumمکینه ، عضو جذب کننده مواد غذایی که از ریسه قارچ های انگل منشعب و وارد سلول های میزبان می شود.)  درون برگ های آلوده از یک فصل به فصل دیگر باقی بماند. بهترین شرایط جهت رشد و نمو قارچ درجه حرارت 31-10 درجه سانتی گراد ورطوبت نسبی 90-60 درصد می باشد . انبه تنها میزبان شناخته شده این قارچ است.

علائم بیماری : بیماری بصورت متناوب دیده می شود و ظهور شدت آلودگی آن تابع شرایط آب و هوایی است. سفیدک پودری یکی از خطرناک ترین بیماری ها ی گل آذین انبه  می باشد که می تواند 90-80 درصد کاهش محصول را به دنبال داشته باشد. قارچ عامل بیماری بافت های جوان همه اعضاء گیاه مانند  گل آذین ، برگ و میوه را آلوده می کند . سطح نواحی آلوده توسط گرد سفیدی پوشانده شده که در زیر این پوشش سفید رنگ ، اندام ها درنهایت قهوه ای گردیده و می میرند. برگ های پیر و میوه های بالغ و رسیده به وسیله قارچ سفید که پودری خسارت نمیبینند.

برای مبارزه با این بیماری موارد زیر توصیه می گردد:

  • استفاده از ارقام مقاوم : حساسیت ارقام مختلف انبه نسبت به سفیدک پودری متفاوت است. ارقام زیل، کنت و آلفونسو بسیار حساس و ارقام گلن، کاریر و هادن نسبتا حساس و ارقام تومی آتکینز ، سنساشن و کنسینگتون نسبت به بیماری سفیدک پودری حساسیت کمتری ازخود نشان می دهند.
  • مبارزه شیمیایی : محلول پاشی باگوگرد و ترکیبات آن برای کنترل بیماری مناسب است ولی در شرایط هوای گرم و نور شدید باعث وارد آمدن خسارت به برگ ، میوه های جوان و یا گل ها می گردد. دوره گل دهی حساس ترین مرحله برای آلودگی به این بیماری است و آلودگی قبل از مرحله گل دهی  و بعد از تشکیل میوه کمتر اتفاق می افتد . از این رو عملیات سمپاشی برای کنترل بیماری باید در ابتدای این مرحله و حداکثر تا زمان تشکیل میوه صورت گیرد. قارچکش مانکوزب ( به نسبت 2 درهزار ) که برای کنترل آلودگی های شدید مناسب نیست.
  • درطرح مدیریت کنترل تلفیقی آفات و بیماری های انبه که دراستان هرمزگان انجام گردید ، جهت کنترل بیماری سفیدک پودری انبه دو نوبت سمپاشی به شرح زیر انجام شد که به خوبی این بیماری را کنترل نمود.
  • سمپاشی نوبت اول همواره با تورم جوانه های گل و قبل از ظهورگل آذین( نیمه اول بهمن) با استفاده از قارچکش دینوکاپ به میزان یک گرم در یک لیتر به منظور کنترل توام بیماری سفیدک پودری انبه و کنه جوانه  Eriophys mangifera( با توجه به اینکه قارچکش خواص کنه کشی نیز دارد. )

     به دلیل خواص گیاه سوزی قارچکش دینو کاپ و گرم شدن هوا ، برای مرحله دوم سمپاشی نباید از این قارچ کش استفاده نمود 

  • سمپاشی نوبت دوم با استفاده از قارچکش تری دیمورف ( کالکسین ) به علظت یک درهزار به فاصله دو هفته پس از سمپاشی اول.

آنتراکنوز انبه : آنتراکنوز یا بلایت شکوفه ، مهمترین بیماری انبه محسوب می شود و در تمام مناطق انبه کاری دنیا وجود دارد. درایران نیز این بیماری از بیماری های مهم انبه بوده و سالانه خسارت قابل توجهی به میوه ، برگ و سرشاخه های جوان وارد می آورد. این بیماری در استان هرمزگان توسعه داشته و در باغ های شهرستان های رودان ، میراب و سیاهو به وفور یافت می شود.

عامل بیماری : عامل بیماری آنتراکنوز انبه قارچ -Colletotrichum gloosporioides penz.sacc  می باشد. فرم جنسی آن  Glomerella cingulata spauld (stoneman) است که نقش آن در بیماری زایی هنوز شناخته نشده است .

علایم بیماری :  خسارت ناشی از بیماری در مناطق مرطوب و پرباران بیشتر از مناطق خشک است. بیماری با ایجاد لکه های تیره کوچک روی جوانه گل ، محور گل آذین و دمپل ها شروع    می شود، سپس گل ها نکروزه شده و ریزش میکنند که این مسئله باعث کاهش قابل ملاحظه تولید میوه می شود.

علایم روی برگ های جوان به صورت لکه های تیره قهوه ای رنگ باهاله های کلروتیک و تا اندازه ای گرد و نامنظم تشکیل می شود. و دربعضی مواقع باعث پیچیدگی آن ها می گردد این لکه های نکروزه روی برگ های بالغ ، 5-1سانتی متر قطر داشته و در شرایط گرم و مرطوب ، لکه های بزرگ نکروتیک ریزش کرده و برگ ها به حالت سوراخ سوراخ در می آیند. این بیماری همچنین باعث سرخشکدیگی ( Dia back ) شاخه های جوان می شود. در اثر بارندگی زیاد و رطوبت بالا، پوششی از قارچ به رنگی عنابی تا نارنجی رنگ روی اندام های آلوده تشکیل می شود. علایم اولیه آلودگی روی میوه های کوچک شامل زخم های سطحی است که به عمق 5 میلی متر به داخل گوشت میوه نفوذ می کند. درشرایط مساعد ( رطوبت بالا و دمای مناسب ) در حین رشد و نمو میوه در باغ ها یا پس از برداشت درانبارها و یا در حین حمل و نقل ، زخم ها توصیه یافته و ناحیه وسیعی از میوه را در برمی گیرد.

توده های نارنجی تا صورتی رنگ اسپور قارچ روی سطح میوه ها تشکیل می گردد.

جهت کنترل بیماری موارد زیر توصیه شده است.

کنترل بیماری انبه قبل از برداشت :

الف ) کنترل زارعی : باید سرشاخه های آلوده را هرس و به همراه برگه های ریخته شده سوزاند .

ب) کنترل شیمیایی :

 مرحله اول : محلول پاشی با قارچ کش بنومیل به نسبت 5/1 گرم در لیتر هم زمان با ظهور جوانه گل برای محافظت سرشاخه های جوان .

مرحله دوم : محلول پاشی با قارچ کش مانکوزب به نسبت 2 گرم در لیتر هم زمان با ظهور محور اصلی گل آذین برای جلوگیری از ریزش گل ها .

مرحله سوم : هم زمان با تشکیل میوه (Fruit set  ) یا فندقه شدن آن برای حفظ میوه ها و جلوگیری از ریزش آن ها با مانکوزب به نسبت 2 گرم در لیتر . همچنین اکسی کلرور مس به میزان 5 گرم در لیتر نیز می تواند بعد از گل دهی به عنوان جایگزین مانکوزب مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از اکسی کلرور مس درمرحله گل دهی باعث گیاه سوزی می گردد.

کنترل بیماری انبه پس از برداشت :

یکی از روش های متداول کنترل بیماری پس از برداشت میوه ، استفاده از آب داغ است. دراین روش درجه حرارت آب نبایستی از 55 درجه سانتی گراد بیشتر باشد. همچنین زمان ضد عفونی نباید از 5 دقیقه تجاوز کند . زمانی که از آب گرم و قارچ کش استفاده می شود، دمای آب بایدن کمتر است. بطور کلی خیساندن میوه ها درمخلوط بنومیل با آب داغ 52 تا 53 درجه سانتی گراد تا موثرترین راه کنترل آنتراکنوز روی میوه های انبه است.

بیماری لکه سیاه یا پوسیدگی آلترناریایی انبه : Alternaria Rot(Black Sport))

این بیماری به شکوفه ، گل ها و میوه های رسیده حمله می کند. در استرالیا پوسیدگی های پس از برداشت میوه به وسیله این قارچ به وجود می آید . قارچ مذکور در مصر ، هند، فلسطین اشغالی ، جنوب آفرقا و همچنین درایران ( باغ های انبه استان هرمزگان ) ، خسارت قابل توجهی ایجاد     می کند.

عامل بیماری : عامل بیماری پوسیدگی آلترناریایی قارچ Alternaria alternate.Fr است.

منشا اولیه آلودگی ، میوه ها ، سرشاخه ها و برگ های آلوده می باشد . برپ های قدیمی که برروی زمین افتاده اند منبع اسپور قارچ برای زمستان گذرانی می باشند.

علایم بیماری : اغلب ارقام انبه نسبت به این بیماری حساس می باشند. از علائم بارز بیماری تشکیل لکه های کوچک ، گرد و سیاه رنگ در اطراف عدسک ها و منافظ میوه می باشد. در ابتدا لکه های متمرکز در دم میوه ( محلی که بیشتر عدسک ها در آن جا وجود دارند.) ظاهر می شوند. سپس لکه ها رشد کرده ، به هم پیوشته و تشکیل یک لکه سیاه بزرگ می دهند که ممکن است نصف سطح میوه را بپوشاند. در شروع آلودگی محل خسارت سفت و محکم می شود . آلودگی در1 تا 2 سانتی متر سطح میوه است ، باپیشرفت بیماری آلودگی به درون گوشت میوه نفوذ کرده و محل آن نیرنرم و سیاه رنگ می شود. اگر میوه ها درشرایط مرطوب قرار گیرنداسپورهای قهوه ای متمایل به زیتونی تشکیل می گردد. عامل بیماری به برگ ها نیزحمله کرده که درنتیجه آن لکه های گرد به قطر 1 تا 3 میلی متر به طور یکنواخت ایجاد می شود. علائم بیماری درسطح زیرین برگ مشخص تر است.این قارچ به شکوفه ها و گل ها نیز حمله کرده ، سبب کاهش میوه          می شود.جهت کنترل بیماری سه بار سمپاشی با قارچ کش های محافظتی مانند مانب مونب دوهفته بعد از تشکیل میوه مفید خواهد بود. اگر زمان انجام این سمپاشی به تعویق بیافتد، کارایی قارچ کش کم خواهد شد. یک بار تیمار میوه ها بعد از برداشت با ایپرودیون و یا پروکلوراز به اندازه سه بار سم پاشی قبل از برداشت مفید و موثر خواهد بود.