خانواده مینوازهای مارپیج Lyonetiidae
شب پرههای کوچک با بال های باریک و بال های زیرین اغلب خیلی باریکتر و انشعابات گ شعاعی (Rs) تا مرکز بال ادامه دارد، معمولا فاقد چشمهای ساده و پالپ های آرواره پائین هستند. لاروهای پروانه های این خانواده با تغذیه بین دو رویه برگ درختان میوه دالانهای طویلی ایجاد میکنند و ضمن تغذیه فضولات قهوهای رنگ خود را بصورت خطی تیره رنگ در داخلی دالان باقی می گذارند. از این گروه دو گونه در باغات میوه سردسیری کشور دیده می شوند.
۱) مینوز مارپیچ درختان میوه Lyonetia clerckella L.
این آفت اولین بار در سال ۱۳۱۶ توسط افشار گزارش شده است و بیشتر در نواحی و این و مرتفع دیده می شود و در نواحی دشت با شرایط آب و هوائی گرم و خشک تراکم ناچیز دارد. در نواحی کوهستانی روی اغلب درختان میوه تیره گلسرخیان دیده میشود. درختان آلبالو و گیلاس که حاشیه برگهای آنها در اثر حمله این آفت خشک می شوند، نسبت به آن حساسیت بیشتری نشان میدهند. در اغلب نقاط کشور، خسارت این جنبه اقتصادی ندارد. فقط دالانهای مارشته از شیع و معوجی که در سطح برگها ایجاد می شود، منظره ناخوشایندی به برگهاکندبه هرحال،بایدجنبه هایاکولوژیک این آفت فیفا مورد بررسی قرار گیرد و عوامل کنترل کنند. طبیعی شناخته و حمایت شود.
مشخصات ظاهری و زیست شناسی
این آفت زمستان را به صورت حشره کامل در زیر پوستک ها لابه لای برگ ها وپناه گاه های دیگربه سرمیبرند.حشرات کامل پروانه های کوچک و نقره ای هستند که عرض بدن آنها با بالهای باز حدود ۶ ۷ میلیمتر است. شاخک ها نسبتا بلند و بین دو شاخک دسته ای موهای بلند نقره ای به شکل کاکل دیده می شود. بالها باریک و کشیده دیده می شود.در انتهای بالهای جلویی یک نوار طولی کوتاه یک نوار خمیده عرضی و تعدادی نوارهای
مینوز لکه تاولی روی بر( بی شده و بنا بر عقیدہ نام بردہ خصوصیات مرفولوژیکی
رویش طولانی مشاهده می شود. همانطور که از نام آن برمی آید. در این گونه تاول ها در سطح روئی برگ مشاهده می گردد موارد طغیانی تمام سطح برگ از این لکهها پوشیده میشود. طبق گزارش بهداد (۱۳۸۱) در ایران اولین بار در سال ۱۹۷۰ میلادی، عسگری تحت عنوان گونه دیگری نام برده است . سپس توسط اسماعیلی بررسی و مطالعه گردیده و نتیجه تحقیقات نامبرده در سال ۱۳۵۰ تحت عنوان معرفی یک گونه جدید از مینوزهای برگ سیب و سایر درختان میوه در ایران در نشریه سالی سوم شماره ۳ دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به چاپ رسیده است. مشخصات ظاهری و زیست شناسی این گونه زمستان را بصورت لاروهای کامل در داخلی تاول های برگهای ریخته شده زیر
درخت بسر میبرد. لاروها اغلب بوسیله تارهای ابریشمین و از داخلی تاولی برگها را حول گبرگ اصلی و یا قسمتهای دیگر تا میکنند و بدین ترتیب پناهگاه مطمئنتری برای خود میسازند.لاروهای کامل حدود ۷ میلیمتر طول دارند و برنگ میباشند و به راحتی از لاروهای LeucOptioFa قابل تشخیص میباشند. لاروها در اوایل بهار تبدیل به شفیره میشوند و مصادف با باز شدن کامل برگها، حشرات کامل ظاهر میگردند. این حشرات پروانه های بسیار کوچکی هستند که عرض بدن آنها با بالهای باز از ۸-۹ باریکا، آجری رنگ با جلای فلزیست که نوارهای
ره های بالی و از قاعده به وسط باله آن را زبان سمت میدهد، بالهای زیرین کشیده، تیره رنگ و با ریشک هایی نسبتاً بلند میباشد. حشرات ماده پس از جفت گیری تخمهای خود را هم به صورت پولک هاى سفيد رنگ در کنار رگ برگها و در سطح بالایی قرار میدهند.در شرایط آب و هوایی کرج این تخم ها به فاصله 7 تا 15 روز تغذیه از پارانشیم میکنند. لاروها در مراحل بعدی رشد سطح دالانها را گسترش داده و آن را به صورت تاولی به قطر یک تا 5 سانت در می آورند . دوره تغذیه لاروها 16 تا 45 روز طول میکشد در این تاول ها کوتیکول برامده است و فضای باز برای فعالیت لارو به وجود می آورد.در این گونه شفیره داخل تاول تشکیل می گردد و مدت این دوره بسته به شرایط فصلی و آب و هوایی 7 تا 15 روز است. این حشره در شرایط آب وهوایی نقاط مختلف 2تا 5 نسل ایجاد میکند و به علت برداشتن فشار سمپاشی از اواسط تابستان به بعد تراکم ان شدت بیشتری پیدا می کند.
مینوز لکه تاولی زیر برگ
آفت تاولیهای خود را در سطح زیرین برگ بوجود میاورد و اولیها در عین شفافیت با نقاط تیره
این گونه نسبت به مرتفع بیشتر دیده میشود. این چون دانه های فضولات آن پر روی کوتیکول میافتد۔ رنگ به فرم موزائیکی در سطح برگ مشاهده میشوند.
مشخصات ظاهری و زیست شناسی
حشره کامل شب پره کوچکی است با بال های باز به عرض ۸ تا ۹ میلیمتر بال های جلوئی دارای نوارها و نقوشی به رنگ قهوهای بلوطی است. در لبه جلونى نجمة انتهانی بال سه لکه مثلثی شکل قهوهای رنگ مشاهده میشود و بالیهای عقبی کاملا باریک و در انتها وک تیز و مجهز به ریشک های طویل در اطراف بالا میباشد. این حشره زمستان را بصورت شفیره در داخلی تاولیهای برگ های ریخته شده زیر درختان می گذراند. و حشرات کامل کمی زودتر از گونه قبلی در بهار ظاهر می شوند. حشرات کامل کوچک تر از نمونه قبلی است و در سطح برگها تخمریزی کرده و لاروهای تفریخ شده اختلا بارانشین برگ شده و نزدیک به اپیدرم تحتانی شروع به تغذیه و ایجاد دالانهای تابولی مانند میکنند و فضولات لارو در داخلی تاولیها مشاهده می شود.
این حشره دارای ۵ سن لارویی است، لار کامل زردرنگ و بطول حدود ۵ میلیمتر وشفیره در تیره در داخل پیله نازک و سفیدرنگ تشکیل میگردد.
براساس مطالعات این حشره در ارتفاعات شمال تهران ۲ تا ۳ نسل در سال دارد.