JO WhatsApp Contact Button

آفات گیاهان

سوسک چوبخوار یازده نقطه

سوسک چوبخوار یازده نقطه Ptosima undecimmaculata Herbst                                  بالاشوسکی  آن را با .P.flavigutata ill هم نام می داند. رجبی عقیده دارد فرمی که در ایران مشاهده می شود اغلب (P.U.viturati (Pic می باشد. از آفات درجه دوم درختان میوه هسته دار بخصوص بادام، زردآلو، گوجه، آلو، گیلاس، هلو و آلبالو می باشد.

و بیشتر در باغات متروک و آفتابگیر که از بی آبی صدمه دیده باشد، فراوان است. خسارت این آفت روی دانه دارها به ندرت دیده شده است. بعلاوه در باغاتی که از نظر شرایط زراعی وضع مناسبی دارند، و نیز در درهها، خسارت آن خیلی کمتر است. این حشره در اکثر مناطق میوه خیز ایران کم و بیش مشاهده می شود. مشخصات ظاهری و زیست شناسی

سوسک یازده نقطه حشره ایست سیاه رنگ بطول ۱۱ تا ۱۶ میلیمتر که پشت سر و روی سینه و بالپوشهای آن تعدادی لکه های نارنجی رنگ به اشکال و اندازه های متفاوت مشاهده می شود که معمولاً تعداد آنها یازده می باشد، ولی گاهی اختلافاتی نیز از نظر تعداد دیده شده است. از روی تنوع تعداد و شکل لکه این گونه را به فرمها و گروه های متفاوتی تقسیم کردهاند. زمستان را اکثراً بصورت لاروهای سنین مختلف زیر پوست و در ناحیه خارجی استوانه مرکزی می گذراند. گاهی حشرات کامل نیز در زیر پوستکها و یا داخل دالان ها دیده می شود که ظاهراً در پائیز از حالت شفیرگی خارج شده اند، ولی فرصت تخمگذاری پیدا نکرده اند و یا نتوانسته اند تمام دوره تخمگذاری را طی کنند و لذا منتظر بهار سال بعد می باشند. در شرایط اطراف کرج ظهور حشرات کامل از نیمه دوم اردیبهشت ماه آغاز می شود و در تیرماه به حداکثر تعداد خود می رسد. این حشرات پس از خروج از تنه درختان، مختصری از برگها و حتی پوست خشک نشده سرشاخه ها تغذیه می کنند. اثر تغذیه آنها بصورت لکه های نامنظم روی برگها مشاهده می شود. حشرات کامل پس از جفت گیری تخمهای خود را در شکافهای روی تنه و شاخه اصلی درختان قرار می دهند و لاروها پس از خروج از تخم مستقیماً به زیر پوست نفوذ کرده و در ناحیه کامبیوم مستقر می شوند.

 لاروها همانند اغلب حشرات این خانواده بصورت خمیده در زیر پوست فعالیت می کنند. ولی در سنین آخر، قسمت خارجی استوانه مرکزی (چوب) را ترجیح می دهند. درختان بیمار یا آنها که به دلیل شرایط زراعی و یا آفات و امراض درجه اول ضعیف شده اند، میزبان مرجح آن می باشند. دالان های لاروی اغلب کج و معوج، و در جهت طولی است و دارای مقطع بیضی شکل است. دوره لاروی این حشره یک تا دو سال گزارش شده است و در مواقع مختلف سال حالات متفاوتی از لاروها و شفیره مشاهده می شود. لاروهای کامل حدود ۳۰ میلیمتر طول دارند. شفیره در داخل چوب تشکیل می شود و حشرات کامل با ایجاد سوراخ هائی که مقطع تقریباً گرد دارند، از تنه درختان آلوده خارج می شوند. قطر این سوراخها حدود ۴ میلی متر است از شاخه و تنه آلوده صمغ فراوان خارج می شود و معمولا این صمغ ها  از محل فعالیت لاروها بیرون می زند.

مدیریت کنترل

همانطور که گفته شد این حشره آفت درختان ضعیف بوده و بخصوص در باغاتی خسارت فراوان ایجاد می کند که در شرایط آب و هوائی نسبتاً گرم و خشک قرار داشته و از لحاظ آبیاری درختان صدمه دیده باشند. هرس مرتب درختان، قطع سرشاخه های درختان خشک و خیلی ضعیف، تنظیم آبیاری و اصلاح خاک از مؤثرترین راه پیشگیری از خسارت این آفت می باشد. مبارزه شیمیایی بدلیل طولانی بودن تاریخ خروج حشرات کامل بسیار مشکل است و درصورتیکه از نظر اقتصادی قابل توجیه باشد باید با یکی از سموم بادوام درختان را حداقل سه بار بفاصله ۲۵ روز از اواخر اردیبهشت ماه به بعد سمپاشی نمود.