خانواده Geometridae
Nyssia graecarius Stgr
این حشره توسط کاظمی و دمنابی روی بادام- زردآلو - گردو- سنجد تبریزی و نارون از آذربایجان شرقی گزارش گردید. رجبی از خمین در استان مرکزی روی تنه زردآلو به تعداد بسیار کم جمع آوری کرده و ما روی تبریزی و نارون مشاهده کرده ایم.
مشخصات ظاهری و زیست شناسی
این پروانه دارای دو شکلی جنسی است، عرض پروانه نر با بال های باز ۲۵ تا ۳۶ و طول ۱۲ تا ۱۵ میلیمتر بالهای روئی و زیرین برنگ خاکستری و روی بالها نوارهای مضرس عرضی تیره رنگ دیده می شود و شاخکها پروش است. در پروانه ماده بال ها کوتاهتر و انتهای آن به بند چهارم شکم می رسد و شاخکها نخی شکل است. زمستانگذرانی بصورت شفیره در خاک و ظهور حشرات کامل در بهار و تخمریزی اکثراً در شکافهای تنه و شاخه و لاروهای جوان شروع به تغذیه از پارانشیم برگ می کنند و تدریجاً از تمام قسمتهای برگ خورده و آنرا کاملاً از بین میبرند.این حشره یک نسل در سال دارد. از دشمنان طبعیبی این حشره مگسی از خانواده Bombylidae به نام Villa albifacies Macquart توسط کاظمی و دمنایی در منطقه آذرشهر گزارش شده که بیش از 60% شفیره های این پروانه را پارازیته می کند.
Biston (= Lycia) hirtarius Cl
این پروانه را فرحبخش از قزوین گزارش کرد، عبائی در استان مرکزی ذکر کرد و ما روی سیب و گلابی وحشی در دماوند مشاهده کردیم و بطورکلی، لاروهای این حشره برگخوار است و روی درختان مثمره و غیرمثمره فعالیت می کند و بسیار پولی فاژ است.
مشخصات ظاهری و زیست شناسی
زمستان گذرانی بصورت شفیره در خاک و ظهور پروانه ها بسته به درجه حرارت محیط از اوايل تا واسط بهار شروع می شود و ماده ها تخم های خود را در دسته های ۵۰ تا ۱۵۰ عددی در شکافهای تنه و شاخه و گاهی در محل اتصال دمبرگ به ساقه قرار می دهند. پس از تفریخ تخم ها، لاروها شروع به تغذیه از برگ درختان میزبان می کنند. این حشره بسیار پولی فاژ است و از برگ درختان مثمره و غیرمثمره تغذیه می کند. شفیره در خاک تشکیل می گردد. این حشره یک نسل در سال دارد.
جهت کاهش جمعیت این حشره در باغات میوه، شخم زدن خاک پای درختان و از بین بردن شفیره های زمستانگذران توصیه می گردد.
از خانواده Geometridae گونه Opisthograptis luteolata L. توسط Adeli و Knopf گزارش شده که از برگ زالزالک و بعضی از درختان جنگلی تغذیه می کند. عبائی در فارس مشاهده کرده و لارو از برگ گوجه و به نیز تغذیه می کند.
. Nychiodes variabilis Brandtاز اطراف تهران و در استانهای کردستان، کرمانشاه و روی بادام های وحشی مشاهده شده و Wiltshire این گونه را درروی Prunus گزارش می کند، لارو برگخوار و خسارت کم است گونه های دیگری از این خانواده توسط Wiltshire در ارتفاعات زاگرس روی گونه های Amygdalus و Prunus قرار زیر گزارش شده است:
Nychiodes rayatica wilt.
Epitherina bahmana Wilt
Epitherina ghirshmani Wilt.
Gnophosema palumba Brandt.
Smerinthus ocellatus L. (Sphingidae)
جثه این گونه درشت و عرض پروانه با بال های باز ۶۵-۷۰ و طول ۲۵- ۳۰ میلیمتر، بال های روئی قهوه ای با نقش و نگارهای تیره و روشن و بال های زرین به رنگ قرمز و در حاشیه لبه عقبی لکه دایرهای شکل تیره با حاشیه روشن تر دیده می شود. لاروها سبز رنگ و از برگ درختان سیب و گلابی و بعضی از درختان غیرمثمره تغذیه می کند و حشرات کامل از کرج و اطراف تهران و استانهای شمالی جمع آوری شده است (در کلکسیون حشرات بخش حشره شناسی نگهداری شده).
راسته زنبورهای زیان آور درختان میوه هسته دار
از زنبورهای خانواده Tenthredinidae که تخمریزارهای دارند، بغیر از زنبور کرم زالوئی Caliroa limacinal که از برگ درختان میوه هسته دار نیز تغذیه می کند، گونه هائی نیز اختصاصا روی هسته دارها فعالیت می کنند.