پوسیدگی چوب گردو

پوسیدگی چوب

بافتهای نرم، اسفنجی، ترک دار یا حفرات باز در تنه و شاخه انواعی از پوسیدگی چوب هستند که توسط گونه های متنوعی از قارچهای ناقص، آسکومیست و به خصوص بازیدیومیست ها ایجاد میشوند. مهمترین بازیدیومیست های پوساننده چوب متعلق به جنسهای Peniophora, Lenzites, Pleurotus, Schizophyllum, Latiorus, Phellinus, Ganoderma, Chondrostereum, Heterobasidium (Fomes), Polyporus, Inonotus و Trametes هستند. این قارچها موجب تغییر رنگ و افت کیفیت چوب آنها میشوند.

نشانه های پوسیدگی چوب

پوسیدگی چوب ممکن است موجب از ریشه درآمدن و شکستن تنه درخت در هنگام تند باد یا برداشت محصول شود. قارچهای پوساننده چوب مانند آرمیلاریا ملئا به لایه زاینده حمله میکنند و موجب ایجاد شانکر، تراوش صمغ و حتی مرگ درخت میشوند. از نشانه های بارز پوسیدگی چوب، تشکیل کلاهک قارچ در بهار است که از نزدیکی محل ورود قارچ به بافت گیاهی یا در بیخ درخت مرده تشکیل میشود.

چرخه بیماری

قارچهای پوساننده چوب به صورت میسیلیوم در درون تنه درخت بیمار یا کنده و بیخ درخت مرده زمستان گذرانی میکنند. در بهار، اندام باردهی جنسی آنها به شکل کلاهک تشکیل میشود و بازدیوسپور تولید و آزاد میکند. بازیدیوسپورها توسط باد، باران یا حیوانات به درختان مجاور منتقل و از راه زخمهای موجود در شاخه، تنه، ریشه، شاخه مرده و گال طوقه وارد چوب تغییر رنگ یافته میشوند. سپس با ایجاد میسیلیوم های هموتالیک (در گونه های هموتالیک) یا هتروکاریون (در گونه های هتروتالیک) به بافت گیاهی نفوذ میکنند. قارچ با مصرف محتویات دیواره سلولی به عنوان منبع مواد غذایی و انرژی، در درون سلولهای چوب رشد کرده و در بافت چوب گسترش می یابد. اکثر قارچهای پوساننده چوب مهاجم ثانویه هستند و به بافتهایی حمله میکنند که قبلاً در اثر فرایندهای شیمیایی و سپس توسط باکتریها، آسکومیست ها و قارچهای ناقص تغییر رنگ داده اند و قادر به اشغال بافت سالم نیستند. فرایند تغییر رنگ در درختان زنده در ناحیه زخم، سلولهای زخمی و سلولهای مجاور آنها به دلیل تغییرات شیمیایی مانند اکسیداسیون، تغییر رنگ میدهند. سپس میکرو ارگانیسم ها روی این زخمهای مرطوب قرار میگیرند و با افزودن رطوبت محل و فرسوده کردن دیواره های سلولی، تغییر رنگ را افزایش میدهند. در مرحله بعد، بازیدیومیست های پوساننده چوب فعال میشوند و شروع به تجزیه و هضم دیواره های سلولی میکنند. فرایند پوسیدگی ممکن است 5-3 تا 100-50 سال ادامه یابد.

کنترل پوسیدگی چوب

• دقت در زخمی شدن ریشه، تنه و طوقه هنگام شخم زنی و علف زنی. مجاری اصلی ورود قارچهای پوساننده چوب، زخمهای بزرگ در تنه و زخم باقیمانده از برش شاخه است. این قارچها همچنین میتوانند از طریق شاخه های مرده یا در حال مرگ متصل به درخت نیز نفوذ کنند و باید چنین شاخه هایی بریده شوند. هرس سالیانه باید در انتهای خزان یا در زمستان که مایه تلقیح کم است، انجام شود.
• پوشاندن زخمها با چسب پیوند، رنگ چوب یا قارچ کش های سیستمیک مانند تریادیمنول میتواند مانع نفوذ قارچ شود.
• از خیس کردن تنه درخت توسط آبیاری بارانی خودداری شود.
• به منظور جلوگیری از تولید مایه تلقیح، کلاهک قارچ و شاخه های مرده را جمع کرده و بسوزانید.

سموم بیولوژیک: این سموم هنگام بریدن درختان به طور مداوم بر سطوح اره مالیده میشوند. قارچ Trichoderma harizianum پوسیدگی چوب درخت سیب را به خوبی کنترل میکند اما با درختان خشکباری سازگاری ندارد.