پژمردگی شاخه گردو (Hendersonula toruloidea)
پژمردگی شاخه (Hendersonula toruloidea)
در این بیماری در اواسط تابستان، برگها در یک یا چند شاخه، پژمرده خشک و قهوهای تیره میشوند و به درخت متصل میمانند. لایه خارجی پوست در شاخههای آلوده، خشک و کاغذی و از درخت جدا میشود و پودر سیاه رنگی را که حاوی اسپورهای عامل بیماری است آشکار میکند. این بیماری مزمن است. معمولاً شاخههای کوچکتر بیشتر آلوده میشوند ولی گاهی به شاخههای بزرگتر و در نهایت به تنه نیز پیشروی میکند.
پژمردگی شاخه را hendersonula toruloidea Nattrass ایجاد میکند.
همهگیری شناسی و چرخه بیماری
آرتروسپورهای H.toruloidea میتوانند دورههای طولانی مدت هوای گرم و خشک را تحمل کنند و به آسانی با باد حمل، و احتمالاً در زمستان با باران پخش میشوند. قارچ به بافت سالم نفوذ نمیکند. آسیب آفتاب سوختگی شایعترین محل ورود قارچ است، اگرچه شکافهای مکانیکی نیز به ورود قارچ حساساند. درختان ضعیف یا آنهایی که بر اثر آلودگی شدید ناشی از کنه دچار برگریزی شدهاند، نسبت به آلودگی حساسترند چون باز بودن تاج درخت سیب عبور نور خورشید و رسیدن آن به شاخهها و آفتاب سوختگی آنها میشود.
آلودگی در بهار و اوایل تابستان رخ میدهد و گسترش قارچ در شاخهها در فصل تابستان بسیار سریع است. قارچ به آوند آبکشی، کورتکس، سلولهای شعاعی و بسیاری از عناصر آوند چوبی حمله میکند که در آن تیلوز و ماده صمغی تیره رنگی تولید میشوند. در تابستان، شانکرهای بزرگی طی 15-10 روز بعد از مایهزنی تشکیل میشوند، ولی بافتهایی که در زمستان مایهزنی شدهاند، چندین ماه بعد از مایهزنی نیز فاقد شانکر هستند. قارچ در دماهای 33-30 درجه سانتیگراد بهترین رشد دارد. دماهای بین 25 و 35 درجه سانتیگراد نسبت به دماهای پایینتر از 25 درجه سانتیگراد برای رشد مناسبترند. دماهای بالاتر در تابستان علاوه بر مناسب بودن برای قارچ، میزان خسارت ناشی از آفتاب سوختگی را نیز افزایش میدهند. گمان میرود در بعضی مناطق گردوکاری هوایی خنکتر در طول تابستان درختان را در برابر پژمردگی شاخه محافظت کند.
کنترل
عملیات باغداری که رشد خوب و تولید تاج کامل و محافظ را تأمین میکند و خسارت ناشی از آفتاب سوختگی را به حداقل میرساند، در مدیریت بیماری پژمردگی شاخه بسیار اهمیت دارد. شاخههای آلوده باید حذف و نابود شوند. یک یا دو بار کاربرد قارچکشهای دارای پایه مس در زمستان، آلودگی را کاهش میدهد، ولی تیمار شیمیایی به ندرت به کار میرود و در مناطقی که روشهای زراعی خوب استفاده میشود، غیر ضروری است. ارقام ائورکا، فرانکت، مایت حساسترین ارقام هستند. رقم پاین کمتر حساس است. رقم کنکورد بسیار مقاوم است ولی برای شرایط گرم و خشک که پژمردگی شاخه را زیاد میکند مناسب نیست.